Գոբլիններ եւ օռկեր. մեր իրականության կերպարները

Ինչ-որ շատ եմ սկսել սարսափ ֆիլմեր նայել: Դե` հրեշներով, զոմբիներով, գազաններով, մոլագարներով: Կամ էլ ֆենթզի, ասենք` Հեբբիթի էկրանացված եռապատումը: Նայում եմ ու  ծանոթ  բան եմ զգում: Դա այնքան նուրբ ալիքով է անցնում, որ հազիվ ընկալելի է, բայց անշուշտ` այդ զգացողությունը կա եւ ժամանակ առ ժամանակ լավ էլ իր մասին իմանալ է տալիս կոնկրետ համեմատությունների եւ ասոցիացիաների միջոցով:

Այ, օրինակ, նայում ես Հոբբիթը, իսկ այնտեղ ցույց են տալիս Ազոգ անունով օռկի, ով, ասես, իսկական դատախազ լինի: Լուրջ: Օռկի դեմքին նայե՞լ եք: Իսկական, կերած-խմած գլխավոր դատախազ: Թերեւս, այս ամենը լավագույնս լրացնում է Ազոգի մականունը` պղծիչ:

Կամ` նույն եռապատման մեջի վիշապը` Սմաուգը, ով այնպես հավեսով է բազմել ուրիշից խլած ոսկիների մեջ, որ միանգամից նմանվում է մեր իրականության մի շարք բարձրաստիճան պաշտոնյաների կամ այդ պաշտոնյաների ազգականների, ասենք, օրինակ, հանրահայտ Սաշիկը: Բայց այս ֆիլմի մեջ ինձ համար ամենաէպիկ պերսոնաժը օռկերի այն չաղ, փնթի, կեղտոտ առաջնորդն է, հիշո՞ւմ եք: Դրա պես արարածներ մեզ մոտ ինչքան ուզես կգտնես: Էլ փնթի, էլ էնպես ոչինչ, էլ կոկիկ հագնված, էլ մի քիչ փորը ձգած, բայց էությամբ նույնը` օռկ, գոբլին ու գանդուռաս: Այս ամենն այնքան տպավորիչ է ինձ թվում, որ երբեմն, լուսամուտի մոտ նստած թեյ ըմպելիս ես աչքերս լարում եմ` դրսում ինչ-որ մեկի նմանեցնելով օռկի կամ հույս ունենալով, որ տեսա Գենդելֆին:

Ասոցիացիաներ են առաջացնում մոլագարների մասին ֆիլմերը: Երբ առերեւույթ նորմալ, նույնիսկ բարի եւ շնորհքով երեւացող մեկը, պարզվում է, ունակ է երեխաներ գողանալ, բռնաբարել եւ մորթել ու հետո նորից շարունակել ապրել: Ու հիշում եմ մեր իշխանություններին: Սիրուն փողկապ կապած, ճոխ բառերով ողջ օրը էն ինչեր են ասում, էն ինչեր են ասում… ու էն ինչեր են անում: Իրենք ու իրենց օռկ եղբայրները իրենց գոբլին եղբայրների եւ մերձավորների հետ մեկտեղ: Իսկ որոշ ֆիլմերում էլ արդեն վաղուց տեղի է ունեցել աշխարհի վերջը եւ ամենուր քայլում են քայլող մեռյալները` զոմբիները: Հայացքները դատարկ, ուղեղները անջատված` դրանք անընդհատ գնում են դեպի աղմուկը կամ շարժվող առարկաները, որպեսզի կծեն եւ վարակեն իրենց դեբիլիզմով ուրիշներին: Ու երկիրն այդ ընթացքում փտում է, ամեն ինչ նեխում է, ամեն ինչ անցնում է խլամի տակ, որովհետեւ բոլորը կամ արդեն դեբիլ զոմբի են, կամ զբաղված են դրանցից պաշտպանվելով:

Այս մասին մտածելը դժվար է: Զոմբիների հետ ուրիշ ասոցիացիա չի կարող լինել, քան մեր իրականության մեջ առկա ժողովրդի հետ համեմատելը: Հատկապես այն մարդկանց հետ, ովքեր ասում են` հա ի՞նչ: Ասում ես երկրումդ կոռուպցիա կա, ասում են` հա ի՞նչ: Ասում ես ընտրությունները կեղծված են, ասում են` հա ի՞նչ: Ասում ես, որ երկրիդ վրա թքում են, ասում է` հա ի՞նչ:

Է հեչ: Բան էլ չկա: Ամեն ինչ հոյակապ է ուղղակի: Գոբլին դատախազ, օռկ նախագահ, տռոլ վարչապետ, լակոտ-լուկուտ օռկի ծառա դեպուտատներ, մոլագար ոստիկանապետեր եւ նախարարներ, մարզպետներ: Ամեն ինչ նորմալ է, ուղղակի կյանքը գնալով ավելի է նմանվում պոստապոկալիպտիկ ֆիլմի: Չափազանցնո՞ւմ եմ: Երեւի: Ուղղակի համեմատության եզրերը ավելի շատանում են:

Նկարի աղբյուրը`  http://www.thelandofshadow.com/azog-bolg-fimbul-and-narzug-what-will-happen-to-the-hero-orcs-of-the-desolation-of-smaug/