Saturday, May 25, 2013

Հարյուր տարի անց: Երջանկությունից:


Պատմվածքը տպագրված է "Հարցուպատասխան" հանդեսում, փետրվար, 2013 թ.:

Հարցնեիք ինձ հարյուր տարի առաջ, թե ինչ է կյանքը, ես կկախվեի ձեր ականջներից ու այնպիսի փիլիսիփայական զառանցանք կերգեի, որ հաստատ լուծ կընկնեիք… կամ հետ կտայիք: Տարբերություն չկա:
Իսկ հիմա հարցրեք: Ինձնից կպահանջվի ընդամենը մեկ բառ: Մեկ բառ` հարցին հարյուր տոկոսանոց ճիշտ պատասխան տալու համար: Պատրաստ ե՞ք: Պատասխանում եմ` ՏԵՐՄԻՆԱԼ: Այո՛: Ոմանք կտզզան իրենց նոստալգիական երգն այն մասին, թե ինչպիսինն էր կյանքը, երբ չկային տերմինալները, ինչքան փորձանքներ ու փորձություններ էին սպառնում մարդկանց ամեն քայլափոխի, ԵՐԲ ՉԿԱՅԻՆ այդ գրողի տարած տերմինալները: Ես չգիտեմ` ինչքան ժամանակ ինձ դեռ կհաջողվի ողջ մնալ ու չխելագարվել այս աշխարհում, բայց եթե ես նորից ապրեի հարյուր տարի առաջ, ապա կզինվեի` ինչով պատահի ու կհարձակվեի բոլոր տեսակի տերմինալների վրա` անխտիր:
Բռնես փողոցում մեկն ու մեկին, նայես նրա աչքերի անզոր խորության մեջ ու հարցնես` ի՞նչ էր պետք մարդուն երջանիկ լինելու համար հարյուր տարի առաջ: Եթե այդ հարիֆը տեղն ու տեղը ոտքերը չտնկի, ապա կսկսի կմկմալով որոշ բաներ թվարկել` դե...մասնագիտություն ունենալ, ամուսնանալ, ընտանիք կազմել, սերունդ տալ, առողջ լինել: Եթե բախտդ բերի, բռնածդ հարիֆը կարող է ասել նաեւ` սեր: Բայց դա չափազանց տափակ ու հնամաշ բառ է այժմ:
Ամեն դեպքում, եթե բռնածդ հարիֆին անվնաս բաց թողնես` նա կկարողանա արագ վերականգնել իր երջանկության եւ անհոգության բալանսը` լիցքավորվելով մոտակա տերմինալից:
Դուք երեւի չեք պատկերացնում, թե ինչ է տերմինալը: Դա պլաստիկից, ապակուց եւ մետաղից ստեղծված մի տուփ է` սենսորային էկրանով, որի վրա կան երջանկաբեր բոլոր ֆունկցիաների պատուհանները` «Երջանկության բալանսի ստուգում», «Երջանկության լիցքավորում», «Երջանկության փոխանցում», եւ այլն:
Այո, հիմա ամեն ինչ հեշտացել է, հիմա ամեն ինչ ծիծաղելու չափ հեշտացել է: Երբ ես քայլում եմ այս երջանիկ մարդկանց ամբոխի միջով, ուզում եմ ձեռքս զենք լինի, իսկական զենք, որպեսզի կրակեմ, հնձեմ ու փռեմ բոլորի երջանիկ ու առողջ մարմիններն արեւի տակ: Այդպիսի զգացումներ եմ ես ունենում: Զենք, ցավոք, չունեմ: Բավարարվում եմ բռունցքներովս ու բամբ ձայնովս: Գոռում եմ սրանց վրա ու մեկ-մեկ հարվածում գոհ դեմքներին: Փչացնում եմ սրանց «երջանկությունը»: Ինձ համար անմարսելի է երջանկության այս «տերմինալային» հասկացությունը:
Ձեզ մոտ երեւի կասկածներ առաջացան, թե ինչպես եմ ես հայտնվել այստեղ` հարյուր տարի անց, ու ինչպես եմ ես գրում այս ամենը ձեզ` հարյուր տարի հետ: Հստակ պատկերացումներ ինքս էլ չունեմ, հավանաբար ինչ-որ բան շարքից դուրս էր եկել Ժամանակային Կառավարման Լաբորատորիայում, ու ես դարձել էի վթարի զոհ: Փնտրեք դժբախտ պատահարների մատյանում, հավանաբար կգտնեք այնտեղ իմ անունը:

Ապա նայեք: Ինձ հուշում են, որ գոհունակության ցուցիչներս խիստ ցածր են, պետք է շտապ մոտենալ տերմինալին ու լիցքավորվել, թե չէ կսկսեն պակասել երջանկության գործակիցները: Ընտրում եմ բալանսի ստուգումը: Մոնիտորի վրա ամրացված սենսորը սկան է անում ինձ:
-Նկատվում են տագնապի հետքեր, ուղեղը ծանրաբեռնված է աննպատակ աշխատանքով, սրտի զարկերը չափազանց հաճախ են, նյարդային համակարգը ցնցվում է: Խորհուրդ ենք տալիս ավելացնել գոհունակության ցուցիչները:
Ես հետեւում եմ տերմինալի խորհրդին: Ընտրում եմ լիցքավորումը: Դնում եմ ափս մոնիտորի վրա, ու ինձ հարվածում են էլեկտրական փոքրիկ ալիքները: Շատ մեղմ են հարվածում, առանց ցավի: Դա հարված էլ չէ, պարզապես խուտուտ է: Այո՛: Այժմ ես լրիվ գոհ եմ: Ու ստիպված եմ շարժել ոտքերս դեպի տուն, ստիպված եմ քնել ու միայն քնած ժամանակ տեսնել երազս, որտեղ ինձ կբացատրվի այս աշխարհի անհեթեթ դեբիլությունը:

… Հարյուր տարի առաջ ես գողացա խանութից արծաթե մոմակալը: Նույն գիշերն անձրեւի տակ կես ժամ սպասեցի մինչեւ կգար մարդը, որ պիտի գներ մոմակալը: Ինձ ծեծեցին ու տվեցին գումարի միայն մի մասը: Այդ մի մասով հաջորդ առավոտյան ես գնացի ժամադրության դպրոցի ամենասիրուն աղջկա հետ: Ժամադրությունը ձախողվեց, քանի որ դեմքս գիշերվա ծեծից հետո հիմնովին այլանդակված էր:
Բանակում ծառայել եմ սահմանի վրա, երկու անգամ վիրավորվել թշնամու դիպուկահարի գնդակից: Ունեցել եմ մեքենաներ` բոլորով էլ վթարների եմ ենթարկվել: Աշխատանքի վայրում վեց անգամ ընկել եմ փորձանքների մեջ, երեք անգամը` մահացու, բայց կարողացել եմ առաջ գնալ մասնագիտական սանդուղքով, իսկ մի քանի տարի անց` մասնակցելով լավագույն փեսացուների մենամարտի, նաեւ ամուսնալ ու երեխաներ ունենալ: Հաշմանդամ երեխաներ, որոնց ծնունդից հետո կինս մեզ լքեց:
Ու ամեն ինչ ինձ տրվել է ուժերի գերագույն լարմամբ եւ նյարդային խոշորագույն ապրումներով: Ու երջանիկ չեմ եղել: Ընդամենը ձգտել եմ երջանկության: Իսկ այստեղ պետք է պարզապես մոտենալ տերմինալին: Այստեղ` հարյուր տարի հետո:

Որոշել եմ, թե ինչով եմ զբաղվելու այսօր. դրա համար ինձ պետք է տերմինալ : Ես դուրս եմ գալիս տերմինալ գտնելու համար: Ես ինձ լավ եմ զգում: Երեկվա գոհունակությունը դեռ չի լքել ինձ, չնայած ես տեսնում էի անասուն, սարսափելի երազներ, որտեղ այս հարիֆները միացնում են ինձ տերմինալի ու լվանում իմ ուղեղը: Այսօր ես այդ հարիֆների հախից կգամ:
Ճանապարհին հարձակվում եմ նրանցից մեկի վրա, գոռում վրան, պոկում հագուստը եւ ապտակում: Հարիֆը շփոթված ներողություն է խնդրում ու հեռու փախչում: Հավանաբար մոտակա տերմինալի մոտ:
Ես նույնպես հասնում եմ տերմինալի մոտ: Մոնիտորի վրա ընտրում եմ փոխանցում բաժինը:
-Փոխանցել երջանկություն այլ անհատի,-ասում է տերմինալը:
Ես մտածում եմ` ո՞ւմ: Տեսնում եմ փողոցով անցնող մեկ այլ հարիֆի: Մոտենում եմ նրան ու ստիպում ասել ինձ իր անհատական գաղտնաբառը: Հետո վերադառնում եմ տերմինալի մոտ, հավաքում գաղտնաբառն ու սկսում եմ լիցքավորել: Ցուցիչներն ասում են, որ բավ է: Երջանկությունն արդեն կրիտիկական է, ավելացնելու տեղ էլ չկա, բայց ես շարունակում եմ հա՛ լցնել ու լցնել: Աչքս գցում եմ հարիֆին, որ դեռ չէր հասցրել հեռու փախչել: Նա պարում է, նա թպրտում է, նա ընկնում է, նա մեռնում է: «Խեղճ հարիֆը մեռնում է երջանկությունից»: Վատ վերնագիր չի լինի տեղի թերթերի համար:
Ես ինձ կոտրված ու դժբախտ եմ զգում: Ձեռքս անկախ ինձանից պարզում եմ մոնիտորին: Ցուցիչներս շարժվում են: Վերադառնում եմ տուն: Երջանկացած:

Հարյուր տարի առաջ երջանկություն բառը ծիծաղ էր առաջացնում: Դա այնպիսի երկար-բարակ բառ էր, որն օգտագործում էին կիսալուրջ կենացների ժամանակ միայն, բայց ոչ երբեք կյանքում: Այդ «երջանկության» համար ես օր ու գիշեր պայքարում էի, սանտիմետր առ սանտիմետր վաստակում էի արեւի տակ իմ տեղն ու երբեք չէի զգում ինձ երջանիկ: Իսկ հիմա... «Երջանկություն» բառը երբեք չի եղել այսքան ակտուալ:
Կասեք` բախտդ բերել է, էլ ինչ ես ուզում, կասեք` երանի քեզ. քեզ պես միլիոններ են եղել ու կան, որ ողջ կյանքում մաքառում են թեկուզ մի օր, մի ժամ, մի րոպե այդ զգացումն ապրելու համար, ու հաճախ չեն էլ հասնում դրան: Բայց միեւնույն է, ինձ համար այս տերմինալների տված երջանկությունը նման է էլեկտրական սիգարետի, նման է հերն անիծած ռեզինե կնոջ ու ոչ ալկոհոլային գարեջրի: Միեւնույն է, ես` գուցե եւ միակս, համոզված եմ, որ այս համատարած արհեստածին երջանկատվությունը մարդու վերջն է, նրա մարդկային գոյության իմաստի տերմինալը:

Ես ուսումնասիրում եմ օրաթերթը: Պատմվում է մի զույգի մասին: Ես սովորաբար սրանց բոլորին հարիֆ եմ ասում (բոլոր այս հարյուր տարի անց ապրող տերմինալապաշտներին, թուլամորթ ու անկամ, վախկոտ ու քաքլան արարածներին), բայց այս երկուսի մասին այդպես չեմ ասի: Այս երկուսը հիշեցնում են ինձ իմ հարյուր տարի առաջը:
Ես չեմ հասկանում` ինչ է կատարվել սրանց թվայնացված ու «տերմինալացված» հոգիներում, ինչ դժբախտ ճանճ է կծել, բայց թերթերը գրում են, որ անցած գիշեր երկու հոգի առեւանգել են...տերմինալ: Թերթը գրում է, որ նման դեպք պատահում է առաջին անգամ, եւ դեռ ոչ ոք չի կարողանում կռահել նման արարքի դրդապատճառը: Որպես վերջաբան թերթն առաջարկում է լիցքավորվել անհոգությամբ, որպեսզի այս տհաճ նորության դառնահամը չհետապնդի ընթերցողին ողջ օրվա ընթացքում:
Չգիտեմ ինչպես ուրիշների համար, բայց այս լուրն ինձ իրոք թեւեր է տալիս: Արի ու տես: Ինչ-որ մեկին այս հարյուր տարի անց աշխարհում ինչ-որ մի բան չի հերիքում: Երեւի դրանք յուրօրինակ այլանդակներ են, որոնք նուրբ հաճույքներ են ստանում երջանկության գործակիցների տատանումից: Կամ գուցե որոշել են վաճառել այն: Չգիտեմ, չգիտեմ, բայց միտքը, որ էս գրողի տարած տերմինալային համատարած երջանկության աշխարհում առկա են «թերություններ»` ինձ ուրախացնում է:
Ես դուրս եկա տնից` մի քիչ զբոսնելու եւ հարիֆներիս ճնշելու: Ես առանձնապես ուրախ էի այդ օրը, երբ տեսնում էի ինձնից հեռու փախչող հարիֆներին: Մի երկուսին հասա եւ մի քանի ծանր ապտակ հասցրեցի: Մյուսների վրա պարզապես գոռացի: Հարիֆները փախչում էին դեպի իրենց սիրելի տերմինալները:
Երբ վերադարձել էի եւ արդեն տուն էի մտնում, առջեւս երկու հոգի կտրեցին: Նրանցից մեկը հարվածեց ինձ: Մյուսը փաթաթեց ձեռքերս: Ինձ ներս քաշեցին սենյակ: Սենյակում տեսա տերմինալ: Ամենայն հավանականությամբ` գողացված տերմինալը: Հարիֆներից մեկը մերկացրեց ձեռքս եւ փորձեց մոտեցնել մոնիտորին: Ես դիմադրեցի: Ես դուրս պրծա նրանց շրջափակումից, փախա բաղնիք, պինդ փակեցի դուռն ու հիմա գրում եմ այս տողերը:
Սրանցից մեկն ասում է, որ հոգնել են ապրել մշտական վախի ու անհարմարության մեջ: Ասում է, որ իմ պահվածքը դուր չի գալիս իրենց: Ես փչացնում եմ նրանց երջանկությունն ու գցում կյանքի որակը: Իսկ իմ սպանած հարիֆը` դե որին «երջանկահար» արեցի, ուղղակի լցրել է նրանց համբերության բաժակը: Այդ պատճառով որոշել են ինձ «բուժել» երջանկության էքստրամեծ չափաբաժիններով:
Երջանկության չափաբաժիններով: Հիմա նորից հիշում եմ ինձ հարյուր ու մի քիչ էլ ավել տարի առաջ: Գիշեր: Ջարդված մարմինս թրջվում էին սառն անձրեւի տակ: Թոքերս հազիվ էին շնչում: Այդ պահին երջանկությունն ինձնից հեռու էր հարյուրավոր կիլոմետրերով, բայց ես գտնվում էի նրա ճանապարհին: Այդ վիրտուալ ու ամպագոռգոռ բառն ուժ էր տալիս ինձ: Երջանկությունը փարոս էր: Իսկ հիմա այն ընդամենը ծով է…
Դուռն արդեն կոտրվում է:
Շատ հնարավոր է, որ ես կզոհվեմ: Հարյուր տարի անց: Երջանկությունից:

Wednesday, May 22, 2013

Իշխանությունը քոնն է

"Սխալ է բազմիշխանությունն ու թո՛ղ մեկը միայն լինի իշխան" Արիստոտել:
"Պետությունը ես եմ" Լյուդովիկոս !4


Երկիր. Տարի 13:

Չկա ոչինչ առավել տհաճ, քան խանգարված անդորրը, քան խափանված հանգստությունը: Չկա ավելի մեծ զայրույթ, քան այն մեկը, որը պատում է քեզ հուսախաբության պահերին, այն ժամանակ, երբ արդեն շունչ էիր քաշել և կարծել, թե խաղն ավարտված է:
-Մեքենայի մո՛տ, Մեքենայի մո՛տ, բոլո՛րդ,-բղավում էր նա,-իմ հետևի՛ց, բոլո՛րդ:
Ենթակաները վազեցին նրա հետևից` իջնելով սանդուխքներով, անցնելով միջանցներով` դեպի Պալատի խորքը, դեպի Պալատի նկուղները:
Մեքենան իրենից ներկայացնում էր մետաղական մի սարք, մոտ երկու մետր բարձրությամբ, երկու ոտքերի վրա կանգնած ու կլոր էկրանով` ամենավերևում: Ավելի համարձակ մեկը կհանդգներ անվանել այն հումանոիդ ռոբոտ, բայց Պալատում արդեն վաղուց սովորություն էին դարձրել անվանել դա ուղղակի Մեքենա:
-Ասա՛ ընտրության տվյալները,- մոտենալով Մեքենային` գոռաց նրա վրա,-ասա՛ տվյալները, որ սրանք բոլորն իմանան:
Մեքենայի էկրան-գլուխը միացավ:Վրան երևացին թվեր, դիագրամաներ, աղյուսակներ:
-Ասա՛,-մռնչաց նա:
-Իշխանությունը քոնն է,-ասաց Մեքենան էլեկտրական ձայնով:
-Տեսա՞ք: Լսեցի՞ք: Վախկոտնե՛ր: Լքում էիք խորտակվող նավը, հա՞: Լքու՞մ էիք առնետների պես...առնետնե՛ր:
Ենթակաները սփրտնած սպասում էին դատավճռին: Աշխատանքից կազատի՞: Կտուգանի՞: Կսպանի՞...ԿՍՊԱՆԻ՛:
-Ձե՛րդ գերազանցություն,-ասաց ներս վազած մի ոստիկան, ում սաղավարտը ծռմռված էր, հագուստը պատառոտված, իսկ մահակը կոտրված,-Ձե՛րդ գերազանցություն, Պալատը վերցնում են...


Այդպիսի մայրամուտ լինում է, երբ ինչ-որ բան է սպառնում: Կապ չունի` ում կամ ինչին, ուղղակի զգացվում է սպառնալիքը, վտանգը, տագնապը: Ու գեղեցիկ է այդպիսի մայրամուտը` գույներով հագեցված ու այդ գույները թաց ասֆալտի մեջ բազմապատկած:
Ջրանետ երկու մեքենաները շուռ էին տրվել հենց փողոցի մեջտեղում: Ճաքած ցիստեռներից ջուրը հոսում էր ցած` իր մեջ կլանելելով բազմահազար ամբոխի բարձրացրած փոշին, զայրույթը, վախը, ցասումն ու զորությունը: Փողոցի վերևում լսվում էր շարքը դեռևս չկորցրած ոստիկանական միակ ջոկատի աղմուկը; Դըմփ- դըմփ, մահակները վահաններին: Նրանք նահանջում էին քայլ առ քայլ` զիջելով ըմբոստ բազմության ճնշմանը:  Հետևում Պալատն էր, որը պետք է պահպանեին ամեն գնով` թեկուզ և մնացել էին վերջին ջոկատը, չէին ցրվել մյուսների պես, չէին զիջել խուճապին: Հետևում արդեն Պալատի դարպասներն էին, հենց մեջքների հետևում, թիակներերը դիպչում էին դարպասներին. Նահանջելու էլ տեղ չկար:
Ու չկար մի ձայն Պալատից: Նրանք էվակուացվե՞լ են: Նրանք լքում ե՞ն Մեքենան: Նրանք ուզում ե՞ն հանձնվել:
 Դարպասները ճռռացին ու հետ գնացին: Ամբոխը, որ ընկալեց սա որպես իշխանությունների հանձնվելու նշան, ցնծաց: Արդարացվեցին հույսեր, հաշվարկներ, կանխատեսումներ, սպասելիքներ...բայց ցնծումը մի պահ տևեց միայն:
-Իշխանությունն իմն է,-գոռաց ահեղ ձայնը մեգաֆոնից,-ի՛մն է, ի՛մը:
Ամբոխը կանգ առքավ:
-Կրա՛կ,-գոռաց ահեղ ձայնը:
 Բոլոր ուղղություններից թափվեց կրակը: Դա քսան РПО հրանետներ էին, որոնցից դուրս ժայթքող կրակը չորացրեց թաց ասֆլատը,մոխիր դարձրեց փոշին, զայրույթը, վախը, ցասումն ու զորությունը:
- Ընտրական Հաշվիչ Մեքենայի անունից հայտարարում եմ` իմն է իշխանւթյունը,-ասաց ահեղ ձայնը մեգաֆոնից:


Երկիր: Տարի 28:

Միայնակ քամին պայթյունի արձագանքն էր: Քամին պտտվում էր մոլորակի շուրջ` չունենալով ոչ տուն, ոչ ապաստան, ոչ որևէ պատնեշ: Այն շոյում էր Երկրի շիկացած հողը, որի վրա ժամանակին մարդկանց քաղաքներն էին, ծաղկող դաշտերը, գողտրիկ գյուղերը, կանաչ անտառներն ու հարթ ճանապարհները: Քամին անցնում էր ցամաք ծովերի վրայով, որոնք առաջ լի էին ձկներով, մարդկանց նավերով և դրախտային կղզիներով: Քամին անցնում էր տեղով, ուր առաջ Պալատն էր` բոլոր մարդկանց կենտրոնը: Ամայի թունավոր դաշտում` ատոմային պայթյունից մեկ շաբաթ անց, վեր էր խոյանում երկումետրանոց Մեքենան` կիսելով իր մենակությունը մարդկանցից վերջինի հետ:
-Ասա՜,-շշնջում էր մարդն իր ծռված բերոնով` պատված թարախակալված բշտիկներով, կնճիռներով և գորտնուկներով:
-Իշխանությունը քոնն է,-պատասխանում էր Մեքենան` կիսելով իր մտքերը մարդկանցից վերջինի հետ:
Վերջին մարդը ծիծաղաց ու ծիծաղը նրա վերցրեց անտեր քամին ու տարավ իր հետ` տարածելով այն շիկացած մոլորակի վրա:
Վերադառնալով` քամին իր հետ բերեց փոշու հատիկն ու դրեց Մեքենայի վրա` սկիզբ դնելով հողի շերտին, որ պիտի կուլ տար նրան և վերջին մարդու անշուչ մարմինը


Երկիր: 28-րդ տարուց միլիարդ դար հետո:

Ռեմ Տկախան գնաց անհասկանալի կանչի հետևից: Գնաց, հասավ Մեծ Ծառին, որ մութ անտառի ամենախորքումն էր, ու տարավ իր հետ ամենամոտ ընկերներին: Գնաց Ռեմ Տկախան երկու օր և երեք գիշեր ու հասավ կանչին վաղ առավոտյան` արևելքի կարմրելուց մեկ ժամ առաջ: Կանչը գալիս էր գետնի տակից, ու Տկախան իր ընկերների հետ սկսեց փորել հողը` հասնելու համար կանչին: Չորս անգամ արևը մայր մտավ այն ընթացքում, երբ Ռեմն ու իր ընկերները փորում էին գետինը և Լուսինը շրջան դարձավ այն գիշեր, երբ նրանք հասան կանչին:
Կանչողն իրենց պես մարդ էր, ավելի հասակով և ավելի պինդ, քանի որ նրա փայլուն մարմինը չէր զգում ոչ մի ցավ, իսկ Ռեմը փորձել էր հարվածել նրան քարով:
-Ես կանչում եմ իմ հոր հոգին,-ասաց Ռեմ Տկախան,-ես կանչում եմ իմ մոր հոգին: Ասացե՛ք ինձ, թե ի՞նչ է սա: Ասացե՛ք:
Կանչողի գլուխը վառվեց:
-Իշխանությունը քոնն է,-ասաց նա:


Պատմվածքը տպագրված է "Հայկական ժամանակ" օրաթերթում:

Saturday, May 11, 2013

Հեքիաթ հին քարե տան մասին


Մտքի համահեղինակ` Կարեն Աբրահամնյան

Արևը չէր երևում վաղուց: Մոխրագույն ապերը գրավել էին երինքը, ծածկել հաստ շերտերով, իսկ սառը քամիներն ամեն տարի ավելի անտանելի էին դարձնում փողոցներում տիրող ցուրտը: Ձյան սպիտակ փառը պատել էր երկաթբետոնե  քաղաքը, ճռճռացնելով երքնաքերերի ապակիները, սառցակալեցնելով բոլոր խողովակները: Ցուրտը կուլ էր տվել վառելիքի վերջին կաթիլները, ջերմության վերջին կայծերը, հույսի վերջին փայլերը: Քաղաքն արդեն վաղուց սառցակալած փողոցների, մռայլ երկնաքերերի մեռած անտառ էր, որտեղ ժամանակին դես ու դեն էին անում գործնական մարդիկ` տանելով իրենց սև պայուսակներում հաշվապահական հաշվետվությունները, հավաստագրերը, վկայականները, պարտավորագրերը, տեղեկանքները: Քաղաքում ժամանակին ապրում էին գրասենյակներ շտապող և միշտ ուշացող էակները:

Միանման երկնաքերերի ստվերում, կորած նախկին ռեստորանների, հյուրանոցների և բարերի մետաղական թփուտում, գտնվում էր հին քարե տունը: Նրա կտուրի կղմինդրը թեթև կարմրին էր տալիս ձյան փառի տակից, իսկ սաղցեպատ լուսամուտները նայում էին հսկա շենքերի աշխարհին տխուր աչքերով:  Սառը քամին ճոճում էր նախկին ռեստորաններից մեկի կախված ցուցանակը` լցնելով սառած քաղաքի անհուն լռությունը ծակող ճռռոցով: Ռեստորանի կոտրված ապակիով լուսամուտից նայում էր դիպուկահարի հրացանը: Լուսամուտից դուրս էր բարձրանում նշանառույի շնչառության գոլոշին: Շնչառությունը նրա խորն  էր ու հանդարտ: Լսելով սեփական սրտի զարկերը` նա գտավ հարմար պահն ու սեղմեց ձգանը: Կրակոցը պայթյունով թնդաց փողոցի անդորրի մեջ: Հեռու երկնաքերում փշրվեցին լուսամուտները, արձագանքը հասավ քաղաքի ծայրն ու հետ եկավ խուլ բամբով: Սպանված կատվի մարմնիկն ընկավ քարե տան կտուրից: Ռեստորանում լսվեցին արագ քայլեր: Վայրկյաններ հետո բացվեց ժանգոտված դուռն ու սպիտակ, տաք շորերով մեկը վազեց դեպի ձյան մեջ ընկած կատուն: Սպիտակ շորերով մարդը վերցրեց փոքրիկ դին, բացեց ուսին գցած պայուսակը, դրեց այն նրա մեջ և վազեց առաջ` դեպի երկնաքերերից մեկում թույլ վաղվող լույսը:
Նա հասցրեց անել քսան քայլ, երբ հնչեց նոր թնդոցը, ճաքեցին հեռու շենքերի ապակիներն, իսկ արձանքը վերադարձավ: Սպիտակ շորերով դիակն ընկավ ձյան մեջ` շուրջը տարածելով ալ կարմիր լճակը: Քարե տան ծխնելույզից դուրս թռավ սև ագռավը:
Քիչ անց երևացին երկու մարդկային էակներ` ձեռքերում դանակներ բռնած...


Նա  քնած էր ճոճաթոռի մեջ: Երկար մորուքն արդեն հասնում էր գետնին, իսկ շնչառությունը նրա համաչահունչ էր տան անդրշիրիմյան լռությանը: Նա քնել էր շատ վաղուց` նայելով բուխարու կրակին: Կրակն այժմ մարած էր, ու ծխին էր տալիս միայն մոխիրը, որ դեռ պահում էր ջերմության հետքերը: Մոխրի մեջ սառած և խավարած բյուրեղն էր:
Նա, ում ժամանակին կոչում էին մոգ, քնած էր խորը: Անցել էին երկար տարիներ, երբ նա թողել էր աշխարհն ու գնացել հեռու` վստահելով ջերմությունը կրակին:
Անեզր  տիեզերքում էր կախված նրա ոգին, երբ խուլ ձայնը ցնցեց նրա մարմինը ճոճաթոռի մեջ:
Տատանվեցին նրա մտքերն անեզր տիեզերքում, ալեկոծվեցին:
Մարմինը ցնցվեց նորից: Քարե տան ծխնելույզից դուրս թռավ բուն դրած ագռավը: Նա, ում առաջ ասում էին մոգ, բացեց իրար կապած կոպերը: Անցավ վայրկյան, մինչ անեզր տիեզերքում կախված նրա մտքերը կգային հետ, բայց անցան րոպեներ, մինչ նա կսովորեր խավար լույսին, կզգար սարսրթեցնող ցուրտն ու կկարողանար թեքել գլուխը դեպի պատից կախված ժամացույցը: Ժամացույցը հին էր իր տիրոջ պես, բայց սլաքները նրա պտտվում էին անխափան:
Ժամացույցին նայեց երկար: Հետո շարժեց մատները, դաստակները, ոտնաթաթերը: Հոդերն ախորժալի ճտճտացին: Նա հենվեց աթոռի մեջքին, ճոճեց այն ու վեր կացավ: Մեջքը ողջունեց նրա արթնանալն առատ խռճտոցով: Նա, ում ժամանակին ասում էին մոգ, նորից նայեց ժամացույցին, իսկ հետո դարձրեց հայացքը բուխարուն:  Գետնին հասնող նրա մորուքը բարձրացավ վեր ու փաթաթվեց մարմնի շուրջ; Նա վազեց սենյակի ծայրը, բացեց պահարաններից մեկն ու հուսահատության հոգոց հանեց: Անեզր տիեզերքում կախված նրա մտքերը մոռացել էին ցախի տեղը: Տնքալով և քրթմնջալով նա վազեց սենյակի մյուս ծայրը, բացեց փայտյա դռներով պահարանն ու վերցրեց, ինչքան թույլ տվեցին երկար ձեռքերը, ցախ : Նա, ում ժամանակին ասում էին մոգ, նայելով ժամացույցին վազեց հետ, դեպի բուխարին ու լցրեց ցախը նրա մեջ: Դողացող երկար մատներով վերցրեց բուխարու վրա դրված լուցկին, վառեց և մոտեցրեց ցախին: Չոր փայտը մտերմիկ ճտճտաց, կարմիր ու մեղմ լույսը լցվեց սենյակը:
Նա, ում ժամանակին ասում էին մոգ, նորից նստեց աթոռին, հենվեց մեջքին ու սկսեց ճոճվել: Կրակն արագ աշխուժացավ: Մոխիրի մեջ կորած բյուրեղը տաքացավ: Այն  շիկացավ ու բարձրացավ վեր, կախվեց կրակի վրա ու սկսեց շողալ:  Նա, ում ժամանակին ասում էին մոգ, սկսեց շոյել մորուքն ու նայել բյուրեղի մեջ: Այնտեղ նա տեսավ սառցակալած շենքերը, ձյան տակ թաղված փողոցները, ցրտից ճռռացող ապակիները, քարացած մարմինը մասնատող դանակները...
Կրակի լեզուները լիզում էին բյուրեղը` տալով նրան իրենց տաքությունը: Մոգի աչքերը նայում էին բյուրեղին: Այնտեղ բացվում էր երկնինքն ու արևի շողերն իջնում էին սառցակալած շենքերի վրա: Ապակիներից հալվելով իջնում  էին սառույցի բարակ շերտերը, ջրի էր վերածվում  փողոցների ձյունը, մարդկային էակը մեկնում էր իրպեսինին տաք հացի կտորը:
Հին քարե տան լուսամուտին նստեց ագռավը: Նա, ում առաջ ասում էին մոգ, նայեց նրան, ժպտաց գետնին հասնող մորուքի տակից, հետո նայեց ժամացույցին ու փակեց աչքերը:

Friday, May 10, 2013

Գծեր Շեղողը

Նայում է ժամացույցին: 11:49: Հանդիպումը սկսվելու է ուղիղ կեսօրին...ուշանալու է: Նրա սպիտակ շապիկը, խնամքով դասավորված թղթապանակը, փայլուն կոշիկները...Այս տեսակին ճանաչում եմ ու սիրում եմ նայել նրանց, երբ ընկած են լինում հսկայական խցանման մեջ, կարևոր հանդիպումից ուղիղ իննը րոպե առաջ: Ի՞նչ կանի նա:
-Կես ժամից հազիվ դուրս գանք էս խաչմերուկից, բայց հլը դուրս նայեք, իրարանցում ա, ամեն ինչ կանգնած, ախր գլխավոր պողոտայով պլստալու ձև չկա, ասում են պատվիրակություն ա եկել, հետիոտներին էլ չեն թողնում մայթ դուրս գալ,-ասում է տաքսիստը:
Նրա ճակատին նկատվում են քրտինքի կաթիլներ: Հետիոտներին չեն թողնում դուրս գալ...Իր հանդիպան վայր հասնելու համար պետք է անցնի գլխավոր պողոտայով, ինչ գնով ուզում է լինի, ուղիղ ութ րոպեից պետք է լինել տեղում: Ձեռքը մտցնում է գրպանը, շոյում-հանում է հինգհազարանոց թղթադրամը:
-Արագ, խնդրում եմ,-ասում է:
-Դուք ինձ ձեռք եք առնու՞մ,-աչքերն է չռում տաքսիստը,-չե՞ք տեսնում, որ խցանում ա, ասում եմ՝ փակ են բոլոր ճանաարհները: Ելք չկա:
Ելք չկա, ելք չկա, ելք չկա:
-Չնայած, կարելի ա անցնել ստորգետնյա ուղիով: Էնտեղ միայն մալուխներ են, առնետներ ու փտած սարդոստայներ: Հորեղբայրս շինարար ա եղել էս փողոցի կառուցման ժամանակ ու հաճախ էր պատմում, որ էստեղ ստորգետնյա  թունելներ կան՝ հենց փողոցների տակով, այսինքն եթե կարողանաք իջնել ցած, հասնել մինչև խաչմերուկ, թեքվել աջ, քայլել մի երեսուն մետր, կհասնեք ձեր ուզած հասցեի մոտ,-ասում է տաքսիտը՝ կարծես թե դիտմամբ հանգստացնելով ձայնը, այնքան հանգստացնելով, որ թվում է՝ հիպնոս է պատրաստվում անել:
Նա նայում է ժամացույցին: 11: 53: Յոթ րոպե:
-Ստորգետնյա մուտքը հեն ա,-ցույց է տալիս տաքսիստը հանդիպակած երթուղու կանգնած մեքենաներից մեկի դիմաց: Ասֆալտի վրա չուգունե կափարիչն  է:
11:54:
Ելք չկա: Տաքսիստը վերցնում է թղթադրամը, դնում գրպանը, հանում մյուս գրպանից հազարանոցներն ու հաշվում չորս հատ:
-Սա ձեր մանրը,-ասում է նա,-բարի ճանապարհ:
Այլևս ելք չկա: Փայլուն կոշիկները, խնամքով դասավորված թղթապանակը, սպիտակ  շապիկը դուրս են գալիս տաքսիից, անցնում լռված-կանգնած մեքենաների արանքով:
 Հասնելով չուգունե կափարիչին երկմտում է մի պահ: Նայում շուրջը: Մեքենաներից իրեն են հետևում որոշ հետաքրքրասերների զարմացած հայացքները: Կռանում-քաշում-բացում է կափարիչը: Նայում է ներս: Մութ, խոնավ ու գարշելի է: Լսվում են փտած սարդոստայների նվվոցը, առնետների ծվծվոցն ու մալուխների խուլ տզզոցը... Սպիտակ շապիկը, խնամքով դասավորված թղթապանակն ու փայլուն կոշիկները հերթով փայլում են արևի տակ ու կորում ստորգետնյա խավարում: Լռված-կանգնած մեքենաներից նայում են որոշ հետաքրքրասերների հիացած դեմքերը:
11: 59: Գործարար կենտրոնի պահակը լսում է տարօրինակ ձայներ հետնամուտքից: Վերցնում է մահակն ու քայլում ձայնի հետևից: Ձայնը ճանկռում է դուռն ու խնդրում ներս թողնել իրեն: Պահակը բացում է դուռը: Մահակը ձեռքում ամուր սեղմած-պահած: Փայլուն կոշիկներ, խնամքով դասավորված թղթապանակ և սպիտակ շապիկ, շապիկի վրա՝ ձախ թևքի մոտ, մրոտ լաքա:


Ինձ ասում են նկարիչ: Կամ ասում են գծերը շեղող...
Չնայած, ինձ ոչ ոք ոչ մի բան էլ չի ասում: Ես չափից դուրս ծեր ու միայնակ եմ, որպեսզի մեկն ու մեկն իմ անունը տա: Ես ուղղակի տեսնում եմ կյանքի գծերն ու հետևում դրանց: Գծերի մասին էլ չգիտեք, իհարկե...դրանց մասին քչերը գիտեն, էհ, որտեղից իմանան, եթե չեն տեսել ոչ մի անգամ: Իմ ծանոթներից միայն ես եմ, որ տեսնում եմ այդ գծերը, ինձ էլ ոչ ոք չի հիշում...բայց որ հիշեին, ինձ կասեին Գծեր Շեղող: Լավ է հնչում: Այս քաղաքում լավ կհնչեր: Կտրուկ է, ազդեցիկ է, կոպիտ է, բայց խորհրդավոր: Հենց այս քաղաքի պես: Լավ  է հնչում:
Ես եմ նկարիչը, որ շեղում եմ գծերը...
Հարցնում եք՝ ի՞նչ ասել է՝ գծերը շեղել:
Իսկ դուք մտածե՞լ եք, որ ապրում եք նախապես  գծված  գծերով: Մտածել եք, ինչ կլիներ ձեզ հետ, եթե մի օր տուն գնայիք ոչ թե սովորական ճանապարհով՝ այլ անցնելով հարևան թաղով...
Ես եմ, որ շեղում եմ գծերը: Ես Գծերը Շեղողն եմ:


Նայում-տեսնում-զմայլվում եմ նրանով: Դիակիզարանի խցի առջև կանգնած: Կուրծքը փարթամ, ակնոցները՝ սիրուն քթին, երկար մազերը՝ ուսերին սեգ: Եկել-հասել է ամենապատասխանատու մասին:
-Հիմա պետք է փակել խցի դուռը՝ ուշադիր հետևելով, որ փակվի հերմետիկ: Կրակը միացնելուց հետո խցում միանգամից երեք հազար աստիճան է լինում: Կհալացնի-կտանի ցանկացած բան, իսկ եթե դուռը լավ փակ չլինի...
Աղջիկը լսում է մեծ աչքերն ակնոցների հետևից թարթելով: Դեմքը կենտրոնացած է ինչպես պետական քննության ժամանակ:
-Դե եթե լավ ես փակել, սեղմիր կոճակը,-ասում է փորձառու Անուբիսը,-ճամփու դիր նրան:
Աղջիկը նայում է խցի մեջ՝ հաստ ապակու հետևից: Աչքերը թարթում են ակնոցների հետևից: Նայում է դիակին՝ կյանքի հետևից: Սեղմում է կոճակը:
Սեղմում է կոճակը:
Սեղմում է կոճակը...
Կրակ չկա:
-Այսպես լինում է,-ասում է Անուբիսը,-էնտեղ լարը պետք է միացում տա, կայծ հանի, բոցը ելնի...պետք է ստուգել լարի վիճակը:
Աղջիկը բացում է խցի դուռը, քաշում-հանում դիակով սկուտեղը, նայում ներս:
-Եթե մի քիչ նիհար լինեի, կմտնեի-կտեսնեի-կսարքեի,-ասում է Անուբիսը:
Աղջիկը նայում է մեծ աչքերով՝ ակնոցների հետևից:
-Որ դու մտնես կկարողանաս, տես, որ լարի ծայրը հասնի գազով խողովակին: Մի՛ վախեցիր,-ժպտում է Անուբիսը,-մեզ մոտ վառում են միայն դիակներին:
Աղջիկը հանում է ակնոցները: Խցի սառը մետաղյա պատերը ձգում են նրան: Վերջում երևում է հիշված լարը: Աչքով է անում գազի խողովակը:
-Տես ինչ հեռու են իրարից,-ասում է Անուբիսը:
Ճիշտ որ, հեռու են:
Աղջիկը մտնում է խցի մեջ: Առաջ է շարժվում չորեքթաթ: Խցի սառը մետաղյա պատերը գրկում են նրան: Խցի դուռը փակվում է: Սառը մետաղյա պատերը սեղմվում են աքցանի պես: Դուռը բացվում է: Անուբիսը ծիծաղում է:
-Կատակ են անում, մի՛ վախեցիր:
Աղջիկը հասնում է լարին: Առաջ է քաշում: Այնպես, որ ծայրը հասնի գազի խողովակին:
Հետ է գալիս խեցգետնի պես: Հետ-հետ սողում դուրս է գալիս:
-Ոնց-որ նոր ծնված լինես, չէ՞,-ժպտում է Անուբիսը:
Դիակով սկուտեղը մտցնում է խցի մեջ:
-Դուռը պինդ փակի՛ր: Կոճակը սեղմի՛ր:
Աղջիկը թարթում է աչքերը ակնոցների հետևից, սեղմում կոճակը: Բոցը կուլ է տալիս դիակը սկուտեղի հետ միասին: Խցի սառը պատերը շիկանում են: Դիակի ծուխը վեր է գալարվում դիակիզարանի բարձր ծխնելույզից: 
Աղջկա քթում մնում է սաղը մետաղյա պատերի յուրօրինակ հոտը:


Ես եմ Գծեր Շեղողն, ու ոչ ոք չի դիմում ինձ այդպես, քանզի ես եմ միակը և հին եմ այնքան, որ չկա ինձ պես երկրորդը...
Պետք է ներողամիտ լինեք պաթոսիս համար: Դա է հիվանդությունը բոլոր միայնակ հոգիների:  Ես եմ, որ շեղում եմ գծերը...ուղղակի իմացեք դա: Դուք չգիտեք ձեր սեփական գծերի մասին ու չգիտեք, թե ինչպիսինն է դիակիզարանների հոտը, բայց դա չի նշանակում, որ դուք չունեք գծեր ու չեք կարող հայտնվել հարևան թաղում, թագավորական պալատում, դիակիզարանում կամ նվվացող սարդոստայնում: Չգիտեք, քանզի միայն ես եմ այն, ով տեսնում-շեղում է գծերն ու նկարում: Ես եմ նկարիչը, որ դնում եմ նոր շտրիխն ու դարձնում ձեզ ուրիշ...ես եմ Գծեր Շեղողը:


Նայում են երկինք: Ամպերը գորշ են, ինչպես Պոմպեյի վերջին օրը: Ջրի մասնիկները գրկում են իրար ու թռչում ցած՝ զովացնելու մարդկանց աշխարհը: Քրտնած շապիկը, դատարկ թղթապանակն ու փոշոտ կոշիկները: Նա ժպտում է: Կուրծքը փարթամ, ակնոցները սիրուն քթին, մազերը թաց ուսերին կպած՝ կանգնած է: Մատները մեղմ դիպչում են իրար:
-Հիմա ուժեղ անձրև կգա,-ասում է աղջիկը: 
Մատները մեղմ հյուսվում են իրար, մեծ բռունցք դառնում:
-Գնանք էստեղից,-ասում է նա: Աղջիկը վազում է նրա հետևից: Նա քայլում է չափից շատ արագ:
Կտրում անցնում է երկու փողոց:
-Էստեղ,-ասում է նա: Փոշոտ կոշիկները ցատկում են ջրափոսերի վրայով, կանգ առնում: Ամուր ձեռքերը  բռնում անց են կացնում աղջկա փոքրիկ մարմինը:
-Էստեղ մի բակ կա,-փոշոտ կոշիկները շտապում են: Ամպերը գոռում են: -թանձր-ծանր կախված են շենքերի վրա:
-Էստեղ հիմա արև կլինի,-փոշոտ կոշիկները թեքվում են դեպի բակը: Անցնում են դարանով ու մտնում ներս: Աղջկա  մեծ աչքերը թարթում են ակնոցի հետևից: Ջրի մեծ կաթիլ ընկնում է ակնոցի վրա: Պատկերը լղոզվում է:
-Էստեղ էլ անձրև չի գա,-ասում են թաց շապիկը, դատարկ թղթապանակն ու փաշոտ կոշիկները:
Աղջիկը նայում-հարցնում-ժպտում է իր աչքերով՝ թաց ակնոցի հետևից:


Ես եմ, որ շեղում եմ գծերը: Գծեր Շեղողն եմ ես, որ կասեմ ձեզ հիմա այն, ինչ գիտեք բոլորդ, բայց չի գիտակցում ձեզնից ոչ ոք: Այդ ես եմ, որ տեսնում եմ գծերն ու շեղում եմ դրանք, բայց այդ դուք եք, որ սահում եք ձեր գծերով ու զգում ընթացքը ձեր կյանքի: Ու կասեմ մի բան, որ թե լսեք, կանեք դա միշտ ու ամեն օր, մի հոգի շատ, իսկ մյուսը քիչ, գծերը ձեր շեղել-բեկել կսովորեք դուք մի օր: Ու դա որ լինի, միշտ իմացեք՝մի վախեցեք, եթե կա ճար, մտեք վստահ որջը բազում գաղտնիքների՝ թեքվելով ձեր հին ճամփեքից՝ թեկուզ և մեն մի րոպեով:

Wednesday, May 1, 2013

Չթրջվե՛ս

Պրոժեկտորները  ողջ ուժով փորձում էին լուսավորել Առաջինի դիմանկարով մեծ պաստառը: Հորդ անձրևն այնքան խիտ էր, որ փակում էր տեսադաշտն արդեն տաս-քսան մետրից: Լայն փողոցով սլանում էին միանման կանաչավուն մեքենաներ: Նրանց կարմիր լուսարձակները չէին հասցնում նույնիսկ փայլել  անդադար թափվող ջրի հետևից, իսկ անիվները փողոցով հոսող վարար գետն առատ շիթերով նետում էին մայթերի վրա` կրկնակի թրջելով հատուկենտ հետիոտներին: Հետիոտները, որ պարբերաբար հայտնվում էին շենքերի մուտքերում, դուրս էին վազում իրենց ապաստաններից ու անմիջապես մտնում հաջորդ խանութ, շքամուտք  կամ սրճարան: Անվերջ վազքի և երթևեկության մեջ անշարժ էր միայն ոստիկանական արծաթափայլ մեքենան: Այն կանգնած էր մայթին սեղմված, խաչմերուկին մոտ` գլխավոր ճանապարհի նշանի տակ: Մեքենայի  ձախ դռան լուսամուտից անձրևին հակառակ բարձրանում էր կապիտան Կիմ Ասյանի սիգարետի ծուխը:
-Կես ժամ է արդեն թունավորում ես ինձ, հերի´ք է էլի,-ասում էր նրան ավագ լեյտենանտ Գոռոյանը:
-Ի դեպ, նյարդայնանալը խիստ վատ է ազդում առողջության վրա: Բարձրանում է արյան ճնշումը, խափանվում է սրտի աշխատանքը, ի հայտ է գալիս հորմոնալ աններդաշնակություն...քիչ նյարդայնացի՛ր Գոռոյան, ուզու՞մ ես, դու էլ ծխիր, միայն թե, մի՛ նյարդայնացիր, թուլացի՛ր, նայի՛ր Առաջինի նկարին թեկուզ, մտածի՛ր նրա մասին, հանգստացի՛ր:
Կիմը ձեռքով ցույց տվեց դեպի մեծ ցուցապաստառը, որ վեր էր խոյանում պողոտայի վրա:
-Չեմ  էլ  նյարդայնանում, ուղղակի նստել ենք էստեղ ու ոչ մի բան չենք անում,-ասաց Գոռոյանն ու չալարեց անմիջապես հազալ: Հազալ ջանասիրաբար և ոչ առանց ողբերգականության` ցույց տալու համար իր վերաբերմունքը գործընկերոջ գլանակի և ծխախոտագործության հանդեպ ընդհանրապես:
-Գոռոյա՛ն, հանգստացի՛ր,-ասաց Կիմը փոխված ձայնով,-Նա գալիս է, քաշի՛ր կապիշոնդ, դուրս ենք ելնում:
Կիմը դուրս եկավ առաջինն ու հին ձևավորված սովորությանբ հասցրեց նայել շուրջ բոլորը, թեև դա անում էր նաև մեքենայում: Նա, ում գործընկերոջ հետ կես ժամից ավել սպասում էր, գալիս էր խաչմերուկի մյուս կողմից, անշտապ ու հանգիստ:
-Սպասենք մոտենա, թե՞ առաջանանք ինքներս,-հարցրեց Կիմի թիկունքից Գոռոյանը` ավելի ամուր ձգելով կապիշոնը:
-Քայլենք ընդառաջ ու ծանոթանանք,-ասաց Կիմն ու քայլերն ուղղեց դեպի խաչմերուկը: Մի քանի սրընթաց կանաչավուն մեքենաներ արհամարհելով նրանց, անցան հենց քթների տակով` ջրելով ոստիկաններին ոտից գլուխ: Մյուս վարորդները, սակայն, նկատելով խաչմերուկի մոտ կանգնած ոստիկանական  մեքենան, արգելակեցին ու զիջեցին նրանց: Բարեհաջող անցնելով խաչմերուկը` ոստիկանները դուրս եկան նույն մայթը, որով անշտապ քայլում էր երկար սպասված անձը` բացարձակ ուշադրություն չդարձնելով դույլերով հոսող անձրևին:
-Ի՞նչ ենք ասելու,-հարցրեց Կիմի հետևից քայլող Գոռոյանը:
-Ինքս կխոսեմ,- հանգստացրեց նրան Կիմն ու մի փոքր արագացրեց քայլերը:
Նրանց հանդիպակած գալիս էր երկար, հյուսված մազերով, բարձրահասակ տղամարդ` մուգ կարմիր տաբատով և կապույտ թեթև բաճկոնով:
-Ողջունում եմ ձեզ Քաղաքի և Քաղաքային Վարչության անունից և հրավիրում  հասարակական վայր` տալու ձեզ մի քանի հարց,-ասաց Կիմը վստահ, բայց սիրալիր տոնով, երբ նրանք հավասարվեցին:
Հյուսված մազերով տղամարդը կանգ առավ և լայն ժպտաց ոստիկաններին:
-Մի մեծ բաժակ կապուչինոյի շուրջ` մեծ հաճույքով:
Կիմը նույնպես ժպտաց: Ամեն ինչ անցնում է ըստ լավագույն սցենարի, ֆիքսեց նա, բայց շտապեց ուղղել իրեն` դեռ անցնում է:  Նրանք քայլեցին դեպի մոտակա սրճարանը: Հետևից գնում էր Գոռոյանը` անձրևի մեջ կորած, սրբելով դեմքով հոսող ջուրը, որն անընդհատ լցվում էր աչքերը: Սրճարան մտնելիս, նա նկատեց, որ տղամարդու երկար հյուսերը  թաց չեն  ու հագուստն էլ բոլորովին չոր տեսք ունի:



Կապուչինոն մատուցեցին անմիջապես: Գոռոյանը պատվիրեց իր համար նարնջի հյութ, իսկ Կիմն ուզեց սև թեյ: Սրճարանում բացի իրենցից միայն տարեց  բարմենն էր, ով համատեղությամբ կատարում էր նաև մատուցողի պարտականությունը: Բարի սեղանի հետևում, պատի վրա, ինչպես նաև սրահի կողային պատին Առաջինի հոխորտ դիմապատկերներն էին, որոնք անդրադառնում էին սրճարանի քրոմապատ կահույքի և սպասքի մեջ:
-Եվ այսպես,-սկսեց Կիմը,-նախ պետք է շնորհակալություն հայտնեմ անմիջապես համագործակցելու պատրաստակամություն հայտնելու համար:
-Դուք պարտավոր չեք շնորհակալություն հայտնել,-պատասխանեց տղամարդն ու ժպտաց` շնչելով կապուչինոյի բույրը մետալիկ բաժակից:
-Դա է պահանջում մեր բարեկիրթ վարվեցողությունը,-ասաց Կիմն ու շարունակեց ժպտալով,-երկար ժամանակ ե՞ք այստեղ:
-Երկու շաբաթ,-հանդարտ ասաց տղամարդը:
-Գործունեության տեսակը՞,-հետաքրքրվեց Կիմը:
Տղամարդը կապուչինոյի մեծ կում արեց: Գոռոյանը, ով մինչ այդ զբաղված էր քրոմապատ փայլուն բաժակի մեջ իր աղավաղված պատկերը զննելով, միացավ զրույցին, սակայն ոչ մի բան չասաց, միայն լարեց ուշադրությունն ու սկսեց նայել սեղանակիցներին: Նրան գրավեց այն փաստը, որ Կիմի հագուստն արդեն չոր էր, իսկ մազերն ընդհանրապես կարծես թրջված չլինեին, թեև Գոռոյանը չէր հիշում, որ Կիմը կապիշոնով լիներ:
-Ձեր գործունեության տեսակը՞,-կրկնեց հարցը Կիմը:
-Հանգիստը,-ասաց տղամարդը,-ես հանգստանում եմ:
Կիմը հանեց գրպանից սիգարետի տուփը, առաջարկեց զրուցակցին: Վերջինս ժպտալով հրաժարվեց: Գոռոյանը չմոռացավ հազալ:
-Ձեր ներկայությունն այստեղ առաջացնում է չափից ավելի շատ հարցեր: Ձեր տեսքը, ձեր ունեցած հանդիպումները Քաղաքի բնակիչների հետ, ձեր պահելաձևը, նույնիսկ ձեր քայլվածքը...
-Ես ձեզ նյարդայնացնու՞մ եմ,-հարցրեց երկար հյուսերով տղամարդը:
Կիմը խորը քաշեց ծուխը և փչեց` նայելով Առաջինի դիմանկարին` կողքի պատի վրա: Գոռոյանը կրկին հազաց:
-Ոչ...Ձեր ներկայությունն այստեղ վտանգավոր է առաջին հերթին ձեզ համար: Ուստի Քաղաքային Վարչությունն առաջարկում է ձեզ անմիջապես հեռանալ:
-Պետք է լինեն մնալու տարբերակներ,-ասաց տղամարդը:
-Այդպիսիք հիմա չկան,-պատասխանեց Կիմը:
-Դուք տարբերակ գտել եք,-ասաց տղամարդը:
-Ինձ դա հեշտ չի տրվում, ես ստիպված եմ լինում թրջվել մյուսների պես, ես աշխատում եմ այստեղ,-ասաց Կիմը` թեքելով գլուխը դեպի Առաջինի պատկերը:
-Ես...
-Դուք արդեն գրավել եք ավելորդ ուշադրություն: Ինձ հանձնարարված է ուղարկել ձեզ ետ:
Տղամարդը նորից կում արեց իր փայլուն բաժակից: Քրոմի մեջ արտացոլվեց ծխացող մոխրամանին զզվանքով նայող Գոռոյանի դեմքը:
-Սա նրանց աշխարհն է,-ասաց Կիմը,-գնացե՛ք այստեղից:


Ճնշող, միապաղաղ անձրևը տեղում էր Քաղաքի վրա: Պատշգամբից անձրևի ձայնին էին խառնվում փողոցով սլացող միանման կանաչավուն մեքենաների պարբերաբար շռնդյունն ու հատուկենտ մարդկանց շտապող քայլերի հյութալի չփչփոցը: Կապիտան Կիմ Ասյանը կանգնած էր պատշգամբում: Հայացքը նրա ուղղված էր դեպի վեր: Նա նայում էր պարզ երկնքին, հազարավոր աստղերին և ցածր կախված միակ արբանյակին: Հեռվում լույսի մի կետ պոկվեց գետնից և բարձրացավ վեր, հավաքեց արագություն և կորավ անհամար աստղերի բազմության մեջ:
-Գնաց,-ասաց ինքն իրեն Կիմը:
Նա նորից նայեց վեր: Երկինքը սև էր դատարկության պես: Կիմը երկարեցրեց ձեռքը պատշգամբից դուրս: Անձրևը կուլ տվեց այն ագահությամբ` ողողելով սառը ջրով:

Պատմվածքը տպագրված է "Հայկական Ժամանակ" օրաթերթում: