Thursday, April 30, 2015

Ցերեկային միլիոնանոց ակվարիումը

Այսօր թեյ չկա: Ես մի քիչ հոգնած եմ, որովհետեւ օրերս անցնում են ցերեկային քաղաքն ուսումնասիրելով, եւ թեյ խմելու տրամադրություն էլ, ճիշտն ասած, չկա: Բանը դրան չի հասնում, քանի որ ես սուզվել եմ ցերեկային քաղաքի անհոգության, քաոսի եւ անհետաձգելի գործերի մեջ:

Wednesday, April 29, 2015

Շարժիչ ուժը եւ հյուրերի ազատությունը

Հետաքրքիր է մարդկանց աշխարհը: Արդեն մի քանի օր է ես թափառում եմ այստեղ եւ չեմ կարողանում հասկանալ այս ամենի շարժիչ ուժը: Իրենք՝ մարդիկ, ասում են, որ սերն է շարժիչ ուժը, ատելությունը, վախը, բազմանալու վտանգը: Տարբերակները շատ են, եւ ես չեմ կարողանում կանգ առնել

Tuesday, April 28, 2015

Թերթիկները, պարադոքսը եւ Քլիֆորդ Սայմաքը

Մարդկության պատմության ողջ էությունը, մեծ հաշվով, ամփոփված է փոքրիկ գունավոր թերթիկներում, որոնք կան ամենուր եւ որոնցից տպում են ամեն ժամ, ամեն վայրկյան: Թերթիկներն այս օգնում են մարդկանց շեղել իրենց ուշադրությունը մեծ խնդիրներից եւ կենտրոնանալ առօրյա մանր աշխատանքների վրա, աշխատանքներ, որոնց դիմաց նորից բաժին են հասնում թերթիկներ: Պարադոքս է, բայց թեեւ թերթիկները օգնում են չկենտրոնանալ մեծ խնդիրների վրա, այնուամենայնիվ,

Monday, April 27, 2015

Անսահման անտերը եւ մենք

Որտե՞ղ եք դուք ապրում: Հումորիստները կասեն տանը, ինչ-որ մեկը կասի Չերյոմուշկա, մյուսը` Զեյթուն, էն մեկն էլ` Գրին Բեյ, Վիսկոնսին, Միացյալ Նահանգներ:
Բայց մի կողմ դնենք հեռադիտակը` նայելու համար ավելի հեռու: Մենք, նախ եւ առաջ, ապրում ենք մոլորակում:

Friday, April 24, 2015

Ընդհատված մանկության թոռնիկները

Մենք բոլորս թոռնիկներ ենք: Ավելին` երեխաներ: Ինչպե՞ս: Գնանք հետ` հարյուր տարի առաջ, անցնենք Արաքս գետը եւ տեսնենք այնտեղ ապրող երեխաներին:
Մեզնից շատերը սերում են հենց այդ երեխաների մանկությունից: Ընդհատված մանկությունից: Դարեդար փոխանցվող օրինաչափությունը

Thursday, April 23, 2015

Սկաֆանդրը եւ մարդկային մասունքները

Առաջին անգամ դպրոցական էքսկուրսիայով Էջմիածին գնալուց հետո ինձ ամենաշատը տպավորել էին աջերը: Ի նկատի ունեմ սրբերի աջերը, որոնց մեջ պահվում են նրանց մասունքները: Եւ ընդհանրապես` մասունք հասկացությունը, մարդու մարմնի սրբացված մասերը, մնացորդները, որոնք պահվում են ոսկեզօծ ամանների մեջ եւ

Wednesday, April 22, 2015

Մի' զարմացեք պինգվինների վրա, զանգահարեք

Մարդիկ զարմանում են պինգվինների վրա, թե ինչպես են սրանք հազարավոր այլ պինգվինների ձայների մեջ տարբերակում իրենց ձագերի ծվծվոցը: Մարդիկ զարմանում են, երբ մի շարք կենդանիներ ամուսնական կանչեր են անում` գոռալով, ոռնալով ողջ անտառով ու տափաստանով մեկ եւ այդպիսով` դեպի իրենց ձգելով հակառակ սեռի ներկայացուցիչներին:
Հարցնում եմ` ի՞նչ կա զարմանալու:

Tuesday, April 21, 2015

Գետինը եւ բնության հետ շփման հասակը

Ժամանակին գետինը մոտ էր: Հողը մոտիկ էր: Ես նկատում էի ճաքեր, տեսնում էի այդ ճաքերի աշխարհի բնակիչներին, հազար ու մի տեսակ մրջյուններին, բլկոճներին, բզեզներին, մորեխներին, երբեմն` մողեսներին: Այդ մարդիկ... թուուու, այդ կենդանիները ապրում էին մեր կողքին, եւ միշտ կարելի էր հանդիպել նրանց բակում` ծառի տակ, հողի մեջ, խոտերի արանքում, կամ շենքում` տանը, աստիճանավանդակում, պատշգամբում: Նրանք ամենուր էին.

Monday, April 20, 2015

Գիշերվա հերոսները եւ 7D կինոթատրոնը

Գիշերը ես, օրինակ, եղել եմ անտառում կառուցված հատուկ թաքստոց-ապաստարանում: Սկսվել էր ինչ-որ զոմբի-ապոկալիպսիս կամ էլ ուրիշ մի պանդեմոնիա, եւ սակավաթիվ ողջ մնացածները, այդ թվում` եւ ես, գնացել էինք անտառի խորքը: Գիշերը բուռն էր, եղան մարտեր, կորուստներ ունեցանք, բայց ամենամեծ կորուստը, թերեւս, հիշողությանն է:
Գրեթե ոչինչ չի մնացել գլխումս:

Friday, April 17, 2015

Աղետի սեւ ու սպիտակ կադրերը եւ բռնության գույնը

Ցեղասպանության մասին մեզ պատմում են փոքրուց: Դեռ դպրոցի առաջին դասարաններից: Նույն ժամանակ էլ սկսում ենք հասկանալ այն, ինչ հեռարձակվում է հեռուստատեսությամբ ապրիլյան վերջին շաբաթների ընթացքում: Մենք տեսնում ենք սեւ ու սպիտակ լուսանկարներ, որոնցում կախաղան բարձրացված մարդիկ են, կտրված գլուխներ, կմախքի վերածված մարդիկ, սովահար երեխաներ:

Thursday, April 16, 2015

Ֆոկուսի բերված փաստերը` ռակուրսային ակնոցներով

Փաստին, որ մենք ապրում ենք հայկական պետության մեջ, կարելի է նաեւ տարբեր ռակուրսներով: Մի քանի օր է արդեն, ինչ ես փորձում եմ հարմարեցնել պատմական ռակուրսի ակնոցները եւ ֆոկուսի բերել հաջորդ կարեւոր փաստը` ինչ-որ մի ժամանակ, դարեր առաջ, նույնպես եղել է հայակական պետություն եւ պետության մայրաքաղաք, եւ այդ մայրաքաղաքում ապրել են մարդիկ, մայրաքաղաքի բնակիչներ,

Wednesday, April 15, 2015

Պատկերացումները, վրացական թեյը եւ առաջին տիեզերագնացը

Մեր շուրջ ամեն ինչ այնքան արագ է փոխվում, որ չենք հասցնում նույնիսկ ֆիքսել տեղի ունեցած դարակազմիկ իրադարձությունները: Աշխարհը, որում մենք ապրում ենք հիմա, տրամագծորեն տարբեր է այն աշխարհից, որը գոյություն ուներ, ասենք, քսան տարի առաջ:
Ես հիշում եմ առաջին դասարանը, հիշում եմ ձմեռը եւ հիշում եմ Գագարինի պատկերով դասագիրքը: Հիշում եմ դասագրքի

Tuesday, April 14, 2015

Մարդկանց ՏԱՐԱՏԵՍԱԿ իմացածը եւ իմ չիմացածը

Ի՞նչ գույնի է իններորդ մասսիվի 47 շենքի շքամուտքի դուռը, ո՞ւր էր հանգստանալու գնացել Արայիկ Գյունջյանը անցած ամառ, քանի՞ լիտր բենզին է վառում 98 թվականի "Ջի" դասի Օպելը, քանի՞ մետաղական դետալ է օգտագործվել Էյֆելյան աշտարակը կառուցելու համար: Իսկ քանի՞ ոտնաչափ է Երկրից Արեւ ընկած ճանապարհը: Իսկ դուք գիտե՞ք

Monday, April 13, 2015

Առավոտվա պոստապոկալիպտիկան քաղաքում

Երբեւէ զբոսնե՞լ եք քաղաքում վաղ առավոտյան: Ժամը հինգ անց կես-վեցի կողմերը: Ես մի քանի օր առաջ զբոսնեցի եւ հասկացա. քաղաքը բաժանված է նաեւ ժամային հատվածների:
Պոստապոկալիպտիկ ֆիլմերի եւ գրքերի հմայքներից մեկն էլ այն է, որ չկան մարդիկ, չկան մարդաշատ վայրեր:

Friday, April 10, 2015

Կատակլիզմը, ֆինը, հայը եւ դինկա ցեղի ներկայացուցիչը

Եղանակը թեյային է: Նստած ես տանը, բաժակի մեջ գոլորշի է արձակում թեյը, իսկ լուսամուտից այն կողմ անձրեւի հավասարն շիթերն են, որ կապում են երկիրն ու երկինքը: Տեսնես ի՞նչ է անում այս եղանակին Դենիել Ֆլայթ անունով ճնճղուկը:
Չէ որ ցանկացած եղանակ կատակլիզմ է:

Thursday, April 9, 2015

Զսպված որկրամոլությունը եւ եկվորների բարով գալը

Մարդիկ շատ են մտածել ոչ երկրային քաղաքակրթության հետ շփման մասին: Ինչպե՞ս դա տեղի կունենա: Կհասկանանա՞նք միմյանց: Ո՞վ առաջինը կհասնի մյուսին: Առավել հավանական է, որ ոչ երկրային քաղաքակրթության ներկայացուցիչները իրենք կգան մեզ մոտ: Իսկ արդյո՞ք նրանք կգան խաղաղությամբ: Թե՞ կփորձեն, ասենք, ուտել մեզ:

Wednesday, April 8, 2015

Մարդկային հարաբերությունների օճառը (ուղիղ իմաստով)

Մարդկային փոխհարաբերությունները տարբեր են: Մարդիկ միմյանց հետ առնչվում են բազմաթիվ հարթություններում` սեքս, ընտանիք, կլան, համակուրսեցի, հայրենակից, հարեւան: Մարդիկ կարող են սիրել իրար, քցել իրար, ատել, սպանել, համբուրել, բարեւել, ամաչել իրարից: Այս հարաբերությունները բազմաթիվ են, եւ այս հարաբերությունների թիվը նույնքան անսահմանափակ է, որքան եւ բարդ է մարդկային էությունը: Բայց

Tuesday, April 7, 2015

Ստեղծագործ միտքը եւ չուտելու հատկությունը

Մոլորակը բարդ էկոհամակարգ է: Կա ֆլորա, ֆաունա, կենդանի օրգանիզմները բնակվում են օվկիանոսում եւ ցամաքում, նույնիսկ` օդում: Եւ բոլոր կենդանի օրգանիզմները` բակտերիայից սկսած` ողնաշարավորից վերջացրած, փոխգործակցում են: Որոշ կենդանի օրգանիզմներ կլանում կամ ուտում են այլ կենդանի օրգանիզմների` ողջ մնալու եւ սերունդ տալու համար: Երբ, ասենք, այծը կամ զեբրը խոտ է ուտում` դա նորմալ է: Երբ առյուծը կամ գայլը զեբր կամ այծ է ուտում` դա եւս նորմալ է:
Մարդն էլ է ուտում այլ կենդանիներ, բայուսեր` սա նույնպես նորմալ է: Բայց...

Monday, April 6, 2015

Մակուլատուրան եւ կարդացվելու շանսը

Տպագիր մտքերը վտանգված են: Այն, ինչ մարդիկ փոխանցում են ապագա սերունդներին թղթի վրա տպագրված տեսքով, մի օր կարող է օգտագործվել բոլորովին այլ նպատակներով:
Գրքի էջերը, ավելի շատ` թերթերը, ամսագրերը կամ այլ պարբերական հրատարակությունները հաճախ օգտագործվում են ոչ ըստ նշանակության:

Friday, April 3, 2015

Պատը, հեքիաթները եւ Սիմիջյանը

Լիքը փող կա քաղաքում: Խոսքս մարդկանց գրպանի փողերի մասին չէ, ոչ էլ այն պարկերով փողերի, որոնք ինկասացիայի մեքենաները ողջ օրը այսկողմ-այնկողմ են տանում: Քաղաքի պատերում լիքը փող կա:
Հիշո՞ւմ եք, հայկական հեքիաթներում հանդիպող մի երեւույթ կար.

Thursday, April 2, 2015

Մարդու հարավամերիկացի բարեկամը եւ քաղաքի հարմար վայրերը

Բոլոր կենդանի օրգանիզմներին միավորում է այդ օրգանիզմներում տեղի ունեցող նյութափոխանակությունը: Ցանկացած կենդանի, այսպես թե այնպես, ստիպված է լինում ազատվել իր ներսում տեղի ունեցող նյութափոխանակության արգասիքներից: Իսկ ազատվելու տարբերակները բավականին տարօրինակ են: Օրինակ` bradypus tridactylus-ները` երեքմատնանի ծույլիկները, ովքեր ունեն

Wednesday, April 1, 2015

Պաթոսը եւ երկնային երթեւեկությունը

Թերեւս, ինքնաթիռով կատարած ճամփորդությունը առանձնահատուկ է: Կարելի է, օրինակ, գնացքով յոթ օր շարունակ Մոսկվայից Վլադիվոստոկ ուղեւորվել կամ ավտոբուսով` Երեւանից Թեհրան, ու ոչ մի էպիկ զգացողություն, իսկ, ասենք, Երեւան-Թբիլիսի թռիչքից առաջ` կոնկրետ քրտնել, ներծծվել պաշտոնական լրջությամբ եւ առեւերեսվել հիրավի դարակազմիկ իրադարձության հետ.