Saturday, May 11, 2013

Հեքիաթ հին քարե տան մասին


Մտքի համահեղինակ` Կարեն Աբրահամնյան

Արևը չէր երևում վաղուց: Մոխրագույն ապերը գրավել էին երինքը, ծածկել հաստ շերտերով, իսկ սառը քամիներն ամեն տարի ավելի անտանելի էին դարձնում փողոցներում տիրող ցուրտը: Ձյան սպիտակ փառը պատել էր երկաթբետոնե  քաղաքը, ճռճռացնելով երքնաքերերի ապակիները, սառցակալեցնելով բոլոր խողովակները: Ցուրտը կուլ էր տվել վառելիքի վերջին կաթիլները, ջերմության վերջին կայծերը, հույսի վերջին փայլերը: Քաղաքն արդեն վաղուց սառցակալած փողոցների, մռայլ երկնաքերերի մեռած անտառ էր, որտեղ ժամանակին դես ու դեն էին անում գործնական մարդիկ` տանելով իրենց սև պայուսակներում հաշվապահական հաշվետվությունները, հավաստագրերը, վկայականները, պարտավորագրերը, տեղեկանքները: Քաղաքում ժամանակին ապրում էին գրասենյակներ շտապող և միշտ ուշացող էակները:

Միանման երկնաքերերի ստվերում, կորած նախկին ռեստորանների, հյուրանոցների և բարերի մետաղական թփուտում, գտնվում էր հին քարե տունը: Նրա կտուրի կղմինդրը թեթև կարմրին էր տալիս ձյան փառի տակից, իսկ սաղցեպատ լուսամուտները նայում էին հսկա շենքերի աշխարհին տխուր աչքերով:  Սառը քամին ճոճում էր նախկին ռեստորաններից մեկի կախված ցուցանակը` լցնելով սառած քաղաքի անհուն լռությունը ծակող ճռռոցով: Ռեստորանի կոտրված ապակիով լուսամուտից նայում էր դիպուկահարի հրացանը: Լուսամուտից դուրս էր բարձրանում նշանառույի շնչառության գոլոշին: Շնչառությունը նրա խորն  էր ու հանդարտ: Լսելով սեփական սրտի զարկերը` նա գտավ հարմար պահն ու սեղմեց ձգանը: Կրակոցը պայթյունով թնդաց փողոցի անդորրի մեջ: Հեռու երկնաքերում փշրվեցին լուսամուտները, արձագանքը հասավ քաղաքի ծայրն ու հետ եկավ խուլ բամբով: Սպանված կատվի մարմնիկն ընկավ քարե տան կտուրից: Ռեստորանում լսվեցին արագ քայլեր: Վայրկյաններ հետո բացվեց ժանգոտված դուռն ու սպիտակ, տաք շորերով մեկը վազեց դեպի ձյան մեջ ընկած կատուն: Սպիտակ շորերով մարդը վերցրեց փոքրիկ դին, բացեց ուսին գցած պայուսակը, դրեց այն նրա մեջ և վազեց առաջ` դեպի երկնաքերերից մեկում թույլ վաղվող լույսը:
Նա հասցրեց անել քսան քայլ, երբ հնչեց նոր թնդոցը, ճաքեցին հեռու շենքերի ապակիներն, իսկ արձանքը վերադարձավ: Սպիտակ շորերով դիակն ընկավ ձյան մեջ` շուրջը տարածելով ալ կարմիր լճակը: Քարե տան ծխնելույզից դուրս թռավ սև ագռավը:
Քիչ անց երևացին երկու մարդկային էակներ` ձեռքերում դանակներ բռնած...


Նա  քնած էր ճոճաթոռի մեջ: Երկար մորուքն արդեն հասնում էր գետնին, իսկ շնչառությունը նրա համաչահունչ էր տան անդրշիրիմյան լռությանը: Նա քնել էր շատ վաղուց` նայելով բուխարու կրակին: Կրակն այժմ մարած էր, ու ծխին էր տալիս միայն մոխիրը, որ դեռ պահում էր ջերմության հետքերը: Մոխրի մեջ սառած և խավարած բյուրեղն էր:
Նա, ում ժամանակին կոչում էին մոգ, քնած էր խորը: Անցել էին երկար տարիներ, երբ նա թողել էր աշխարհն ու գնացել հեռու` վստահելով ջերմությունը կրակին:
Անեզր  տիեզերքում էր կախված նրա ոգին, երբ խուլ ձայնը ցնցեց նրա մարմինը ճոճաթոռի մեջ:
Տատանվեցին նրա մտքերն անեզր տիեզերքում, ալեկոծվեցին:
Մարմինը ցնցվեց նորից: Քարե տան ծխնելույզից դուրս թռավ բուն դրած ագռավը: Նա, ում առաջ ասում էին մոգ, բացեց իրար կապած կոպերը: Անցավ վայրկյան, մինչ անեզր տիեզերքում կախված նրա մտքերը կգային հետ, բայց անցան րոպեներ, մինչ նա կսովորեր խավար լույսին, կզգար սարսրթեցնող ցուրտն ու կկարողանար թեքել գլուխը դեպի պատից կախված ժամացույցը: Ժամացույցը հին էր իր տիրոջ պես, բայց սլաքները նրա պտտվում էին անխափան:
Ժամացույցին նայեց երկար: Հետո շարժեց մատները, դաստակները, ոտնաթաթերը: Հոդերն ախորժալի ճտճտացին: Նա հենվեց աթոռի մեջքին, ճոճեց այն ու վեր կացավ: Մեջքը ողջունեց նրա արթնանալն առատ խռճտոցով: Նա, ում ժամանակին ասում էին մոգ, նորից նայեց ժամացույցին, իսկ հետո դարձրեց հայացքը բուխարուն:  Գետնին հասնող նրա մորուքը բարձրացավ վեր ու փաթաթվեց մարմնի շուրջ; Նա վազեց սենյակի ծայրը, բացեց պահարաններից մեկն ու հուսահատության հոգոց հանեց: Անեզր տիեզերքում կախված նրա մտքերը մոռացել էին ցախի տեղը: Տնքալով և քրթմնջալով նա վազեց սենյակի մյուս ծայրը, բացեց փայտյա դռներով պահարանն ու վերցրեց, ինչքան թույլ տվեցին երկար ձեռքերը, ցախ : Նա, ում ժամանակին ասում էին մոգ, նայելով ժամացույցին վազեց հետ, դեպի բուխարին ու լցրեց ցախը նրա մեջ: Դողացող երկար մատներով վերցրեց բուխարու վրա դրված լուցկին, վառեց և մոտեցրեց ցախին: Չոր փայտը մտերմիկ ճտճտաց, կարմիր ու մեղմ լույսը լցվեց սենյակը:
Նա, ում ժամանակին ասում էին մոգ, նորից նստեց աթոռին, հենվեց մեջքին ու սկսեց ճոճվել: Կրակն արագ աշխուժացավ: Մոխիրի մեջ կորած բյուրեղը տաքացավ: Այն  շիկացավ ու բարձրացավ վեր, կախվեց կրակի վրա ու սկսեց շողալ:  Նա, ում ժամանակին ասում էին մոգ, սկսեց շոյել մորուքն ու նայել բյուրեղի մեջ: Այնտեղ նա տեսավ սառցակալած շենքերը, ձյան տակ թաղված փողոցները, ցրտից ճռռացող ապակիները, քարացած մարմինը մասնատող դանակները...
Կրակի լեզուները լիզում էին բյուրեղը` տալով նրան իրենց տաքությունը: Մոգի աչքերը նայում էին բյուրեղին: Այնտեղ բացվում էր երկնինքն ու արևի շողերն իջնում էին սառցակալած շենքերի վրա: Ապակիներից հալվելով իջնում  էին սառույցի բարակ շերտերը, ջրի էր վերածվում  փողոցների ձյունը, մարդկային էակը մեկնում էր իրպեսինին տաք հացի կտորը:
Հին քարե տան լուսամուտին նստեց ագռավը: Նա, ում առաջ ասում էին մոգ, նայեց նրան, ժպտաց գետնին հասնող մորուքի տակից, հետո նայեց ժամացույցին ու փակեց աչքերը:

No comments:

Post a Comment