ԱՅԼԱԳԵՆԴԵՐԸ

Ծխելն ամեն դեպքում ունի առավելություն: Ծխող մարդը միշտ կարող է դուրս գալ ծխելու: Ու բոլորովին կապ չունի, թե որտեղ ես, միշտ կարող ես դուրս գալ, քանի որ ունես անառարկելի պատճառ, անսասան հիմնավորում` դուրս գամ ծխեմ: Սիգարետը, այդ բարակ փոքրիկ գլանակը, իսկական փրկություն է, թույլտվություն դեպի դուրս, շենգենյան վիզա` մի քանի րոպե ամեն ինչից կտրվելու եւ մեն-մենակ մնալու համար: Որտեղ էլ որ աշխատես` ոստիկանությունում, անալիտիկ բյուրոյում, գրադարանում, թե գործարանում, սիգարետը տալիս է քեզ դուրս «գալ ծխելու» հնարավորություն: Նույնիսկ Մաքսային վերահսկման կենտրոնից, որտեղից էլ հենց դուրս եմ եկել ես` մի հատ ծխելու: Անընդհատ ընդունել-գրանցել ու ստորագրել-կնքելուց հոգնելը շատ հեշտ է, իսկ երբ խոսքը գնում է միջմոլորակային մաքսատան մասին... ինչպե՞ս էին ասում` թո՛ղ ու փախիր: Ես էլ փախել եմ: Ես այստեղ մի քանի րոպե կկանգնեմ կծխեմ: Մանավանդ, շուտով հաստատ կհայտնվեն հիմար ֆանատիկոսների ջոկատներն ու հերթական պիկետը կհորինեն հենց մաքսատան դռների դիմաց: Արի ու դիմացի...

Դիմանալն այսօր անհնարին էր դառնում: Եթե լինեմ առավել ազնիվ, ապա այս աշխատանքն ինձ համար չէ: Ողջ այս թղթատարական նրբություններն ու «կարեւորությունները» ծանրացնում են իմ գլուխն ու դառնացնում հոգիս: Պատկերացնու՞մ եք, այս էակներն անցնում են միլիոնավոր կիլոմետրներ, լուսնային տարիներ` մեզ հյուրընկալվելու, իսկ մենք մեր գրանցման բլանկներով նրանց համար կազմակերպում ենք իսկական խաչաձեւ հարցաքննում: Տարբեր ժամանակ տարբեր հարցեր տարբեր հյուրերի համար վերածվում են իսկական բարդության: Օրինակ` ինչպե՞ս պետք է ֆիլիստովցին պատասխանի «որտեղի՞ց եք» հարցին, եթե նրանց քաղաքակրթությունը չունի ոչ մոլորակ ոչ այլ հիմնական բնակության վայր. նրանք ֆանտոմային սուբստանցիաներ են եւ ապրում են ուղղակի տարածության մեջ: Կամ` ինչպե՞ս պետք է պատասխանի «ինչքա՞ն ժամանակով եք մեզ մոտ եկել» հարցին դելեստոնցին, եթե նրանց մոտ իսպառ բացակայում է ժամանակի զգացումը: Էլ չեմ խոսում կապելսկիացիների, կալիստացիների եւ նման շատ այլ քաղաքակրթությունների մասին: Մեր բլանկներն ուղղակի խղճուկ փորձեր են` տեղավորելու նրանց մեր տրամաբանության եւ աշխարհընկալման նեղ շրջանակներում: Իսկ այսօրվա իմ` իրար վրա մի քանի սիգարետ ծխելու պատճառը դեռեւս ընդունման սրահում գտնվող պոլիէրացին է: Ինչպես ասեմ... առաջացել են որոշ «դժվարություններ» «ձեր սեռը» հարցի շուրջ: Ու երեւի այս խնդիրն այսպես չէր բարդանա, եթե ինձ հետ աշխատող մաքսավորը մի փոքր ըմբռնումով մոտենար սույն նրբանկատ պահին: Հիմա վառեմ հաջորդ սիգարետն ու շարունակեմ:

Այսպես: Եկել է այս պոլիէրացին: Իմ փորձի մեջ նա առաջինն է այդ քաղաքակրթությունից: Եթե դուք էլ առաջ չեք տեսել պոլիէրացիների, ապա երկու բառով նկարագրեմ` մարդակերպ են, երկարավուն գլխով, մի քիչ ավելի բարձրահասակ, թափանցիկ-մանուշակագույն մաշկով: Հագուստը նույնպես թափանցիկ է, բայց առանց գույնավորման, այնպես որ ամբոխի մեջ պոլիէրացիներին կարելի է ճանաչել հենց մանուշակագույն երանգով: Սա վերաբերում էր արտաքինին: Շփվում են անհասկանալի գռմռոցով, որը մեր ունիվերսալ թարգմանիչը վերծանում է առանց դժվարության: Թերեւս` այսքանը: Առաջին տպավորության համար, կարծում եմ, բավական է: Պոլիէրացին եկել է եւ ուզում է գրանցվել` իր ճանաչողական հանգիստն անցկացնելու մեր մոլորակում` մեր քաղաքում: Ու ընկել է մեր ձեռքը: Մենք նրան ներկայացրեցինք գրանցման կարգը:

-Շատ լավ,-ասաց պոլիէրացու խոսքը թարգմանող համակարգիչը:

Շատ լավ, իհարկե, չստացվեց, քանի որ «որտեղի՞ց եք», «ձեր ռասսա՞ն» հարցերին սահուն պատասխանելուց հետո ի հայտ եկավ «ձեր սեռը՞» հարցը, որին հետեւեցին  որոշ անհարմարություններ թե՛ պոլիէրացու, թե՛ մեզ համար:

-Ձեր սեռը՞,-շարունակում էր համառորեն կրկնել իմ գործընկերն այն ժամանակ, երբ արդեն պարզ էր, որ հստակ պատասխան չի հետեւելու, իսկ ինձ մոտ էլ արդեն սրվում էր «դուրս գալ ծխելու» ցանկությունը: Պոլիէրացին երկար լռելուց հետո սկսեց գռմռալ, իսկ հետո ունիվերսալ թարգմանիչ-համակարգիչը խուլ բվվոցով մի քանի վայրկյան վերծանելուց հետո ասաց.

-Ես չեմ հասկանում ձեր հարցի իմաստը: Դուք ուզում եք իմանալ իմ վերարտադրողական կարողությունները՞:

Ես ուզում էի բացատրել, որ մեզ ընդամենը պետք է դասակարգել նրան ըստ մեզ մոտ ընդունված սեռական համակարգի` արական կամ իգական, սակայն գործընկերս ասաց.

-Ձեր վերարտադրությունն ինձ լիովին անհետաքրքիր է: Ասացե՛ք ձեր սեռը:

Պոլիէրացին նորից ընկավ մտածմունքների մեջ: Քիչ անց համակարգիչը թարգմանեց.

-Ես կարծես հասկանում եմ ձեր հարցի իմաստը, սակայն դա շատ անձնական է հենց այսպես բացատրելու համար: Ամեն դեպքում` իմ վերարտադրողական պրոցեսը մեծ կարեւորություն չի ունենա ձեր մոլորակում:

-Ի՞նչ,-ակնհայտորեն կատաղեց գործընկերս, ով անկարելի հաստակող է,-ես նորից եմ կրկնում` ի՞նչ է ձեր սեռը:

Այս անգամ պոլիէրացին երկար չմտածեց: Համակարգիչը հազիվ հասցրեց թարգմանել.

-Այսինքն` ինչ դեր ունեմ ես վերարտադրման ընթացքու՞մ:

-Լսի՛ր, միգուցե ուղղակի նշենք բլանկի մեջ` անորոշ: Երեւի իրենց մոտ դա այլ կերպ է: Ինչներիս է պետք նրա սեռը, դա, վերջ ի վերջո, միայն վերարտադրման ժամանակ է կարեւոր, իսկ նա կարծես չի պատրաստվում մեզ մոտ վերարտադրվել, այդպես չէ՞,-դիմեցի ես պոլիէրացուն:

-Ես չեմ պատրաստվում վերարտադրվել, ես ընդամենը զբոսաշրջիկ եմ,-վերծանեց համակարգիչը:

-Այ քո նմանների պատճառով էլ չեն բարձրանում աշխատավարձերը,- դարձավ դեպի ինձ գործընկերս,- որովհետեւ շատ են էդ քո «անորոշները»: Ցանկացած աշխատանքում պետք է լինի որոշակիություն:

Ես չիմացա, թե ինչ պատասխանել: Նրա տոնն էլ ագրեսիվ էր: Երեւի չէր քնել նորմալ: Ծխելու ցանկությունս ավելի սրվեց:

-Ասա՛ քո սեռը,-համարյա բղավեց նա խեղճ պոլիէրացու վրա:

Պոլիէրացին ակնհայտորեն շփոթվեց: Նրա գռմռոցը երկար էր ու խորիմաստ: Համակարգիչը վերլուծում էր այն` գործի դնելով ողջ պահեստային մեգաբայթերը: Վերջապես հետեւեց թարգմանությունը.

-Իմ ենթադրությունը, որ դուք ուզում եք իմանալ իմ վերարտադրողական հնարավորությունները, կարծես հաստատվում են: Հավանաբար` դա շատ կարեւոր է ձեզ համար: Պետք է ասեմ, որ դա շատ բարդ հարց է: Մեզ մոտ վերարտադրությունը չի կատարվում հատուկ գործառույթ ունեցող երկու կամ ավելի առանձնյակների մասնակցությամբ: Վերարտադրությունը տեղի է ունենում ինքնաբերաբար, երբ դրան են ուղղված լինում բնության եւ հասարակության համատեղ ջանքերը:

-Ուրեմն դուք չունե՞ք որձեր կամ էգեր,- փորձեցի պարզել ես:

-Ինձ անծանոթ են այդ տերմինները,-պատասխանեց թարգմանող համակարգիչը:

-Ուրեմն դուք միասե՞ռ եք,-վրա բերեց գործընկերս:

Պոլիէրացին լռեց:

-Դուք սեքսով եք զբաղվու՞մ ձեր սեռի ներկայացուցչի հետ,- համառեց գործընկերս, իսկ ես մտածեցի, որ հարցն ամենահիմարն էր ստեղծված իրավիճակում տալու համար:

Պոլիէրացին կրկին լռեց:

-Այդ դեպքում ես պետք է տեղեկացնեմ Գենդերային վարչություն եւ հայտնեմ այս մասին: Սա նախադեպ չունի, եւ մեր բլանկներում չկա հատուկ կետ միասեռական հյուրերի ընդունման մասին:

-Ի՞նչ եք դուք խոսում,-վերջապես արձագանքեց պոլիէրացին թարգմանիչ համակարգչի միջոցով,- ես չեմ պատրաստվում վերարտադրվել, դրա համար ձեր մոլորակում շատ քիչ է օզոնի քանակությունը մթնոլորտում:

-Ինչեւէ, արդեն իսկ հայտարարված է, որ դուք միասեռական եք, ուրեմն պետք է անցնեք հատուկ կարգով:

Ես ուզեցի մի բան ասել` ի պաշտպանություն պոլիէրացու, սակայն որոշեցի «դուրս գալ»: Թող ների ինձ նա, բայց ես այլեւս ի վիճակի չէի ընկալելու գործընկերոջս զառանցագին հարցաքննությունը:

-Սա չի կարելի թողնել անարձագանք: Միասեռականությունը սպառնալիորեն տարածվում է ողջ մոլորակով մեկ, իսկ հիմա էլ այլմոլորակայիններն են բերում այստեղ այդ վարակը...

Սա նա ասում էր արդեն այն ժամանակ, երբ ես, վերցնելով սիգարետի տուփը, դուրս էի գալիս ծխելու:

Հիմա ես պատկերացնում եմ, թե ինչ կլինի հետո: Երբ գան այդ Գենդերային վարչության ներկայացուցիչները, իրենց հետ կբերեն նաեւ ֆանատիկոսների խմբեր, որոնց մի մասը կսկսի վանկարկել «միասեռական այլմոլորակայինին» այստեղից վտարելու մասին լոզունգներ, իսկ մյուս մասը` հակառակը` նրան պաշտպանելու, խնամելու եւ հնարավորինս խրախուսելու նրա «միասեռականությունը»: Իսկ պոլիէրացին այդպես էլ չի հասկանա, թե ինչի մասին է գնում խոսքը: Իմ կարծիքով, իսկ իմ կարծիքը կարող եք հաշվի առնել, քանի որ արդեն երկար ժամանակ է աշխատում եմ այստեղ ու շատ եմ տեսել տարբեր-տարբեր տեսակի էակների, միայն մարդիկ են, որ ինքնորոշվում են առաջին հերթին իրենց սեռով: Ո՛չ ազգությունը, ո՛չ սոցիալական դիրքը, ո՛չ ընտանիքը, ո՛չ քաղաքացիությունը շատերի համար ոչինչ չարժեն: Ինքնաիդենտիֆիկացու՞մ: Այդ տերմինը եթե կիրառենք այս հարցում, կստացվի, որ մարդիկ ինքնաիդենտիֆիկացվում են հենց սեռով: Ու ուրիշ մարդկանց էլ իդենտիֆիկացնում են սեռով: Դա կարեւոր է մեզ համար: Իսկ պոլիէրացու համար` ոչ: Այդպես է թվում: Ու քանի նա չի ընկել երկրացիներիս գենդերային ճիրանը, պետք է խորհուրդ տալ նրան անմիջապես հեռանալ: Թե չէ, կսկսվի հերթական սեռական սկանդալը:

Հ.Գ.

Պոլիէրացուն ես բարեհաջող համոզեցի շուռ գալ ու հեռանալ այստեղից: Եթե շատ է ուզում մեր մոլորակում լինել, թող ուրիշ մաքսատուն փորձի: Իսկ այդ միջադեպից մեկ շաբաթ անց պարզ դարձավ, որ գործընկերս հոմոսեքսուալ է: Ընդ որում, նա իր սիրեկանի հետ հաճույք էր ստանում միայն առաստաղի ջահից կախված ժամանակ: Այսպիսի բաներ: Հիմա նա հայտնի դեպք է, նրա մասին են գրում բոլոր թերթերը, նրա` ջահից կախվելու եւ սիրեկանի հետ հարաբերվելու իրավունքները պաշտպանում են համայն աշխարհի միասեռականները, իսկ նա ման է գալիս թիկնապահներով` ռադիկալ հետերոսեքսուալներից պաշտպանվելու համար, իսկ տրանսսեքսուալների մի խումբ դատի է տվել նրան` ջահից կախվելու դիրքն իրենցից ընդօրինակելու համար: Այսպիսի բաներ:

Հ.Գ.

Գրելու պահին հեղինակը դեռեւս շարունակում էր ռեժիմով ծխել եւ թունավորել իր առողջությունը: Հրապարակման պահին, գրելուց արդեն շատ ամիսներ անց, հեղինակը չի ծխում, ինչը եւ խորհուրդ է տալիս իր ծխող ընթերցողներին: Այսպիսի բաներ: