Իլատա

Հեռվից երկու գնդերն էլ երևում էին որպես շողշողացող ադամանդներ: Դեռ մի քանի տասնամյակ առաջ գնում էին խոսակցություներ, որ հնարավոր կլինի հրաժարվել Արևից. Դինամոն տալիս է այնքան էներգիա, ինչքան անհրաժեշտ է գրավիտացիան ապահովելու և կյանքը պահպանելու համար:

Դինամոյի միտքը ծնվել էր Երկրի վրա` հանկարծակի և սպոնտան: Դինամոն նախագծեցին մոտ տաս տարի, ինչից հետո եղան առաջին փորձարկումները, որոնք էլ փոխեցին մարդկանց պատկերացումները «էներգիա» հասկացության մասին: Պարզվեց, որ երկու մոլորակների շարժումից առաջացող էներգիան կարող է վերափոխել աշխարհը, պարգևել բոլորին այնքան գովազդված առատությունն ու անհոգությունը և վերջ դնել ցանկացած տիպի պատերազմներին: Ոմանք ցավում էին, որ նոր է միայն հնարավոր դարձել սանձել այդ վիթխարի էներգիան, ոմանք էլ նայում էին առաջ, և ավելի ու ավելի ֆանտաստիկ աշխարհի պատկերներ էին ծագում նրանց առջև:

Ֆանտաստիկ էր աշխարհը Դինամոյի ստեղծումից արդեն հարյուր քսան տարի անց: Բարձր լարման աշտարակները ցցված էին ամեն ուր: Նրանց մեջ պարբերաբար փայլատակում էին հսկայան կայծակներն, իսկ դրանց ներքևում իրենց կյանքն էին ապրում մարդկային քաղաքները, որոնցում ամեն ինչ շարժվում էր, ապրում էր, ուրախանում էր, տխրում էր և նույնիսկ բազմանում էր էլեկտրական հոսանքի շնորհիվ: Փողոցներում այս ու այն կողմ էին սլանում էլեկտրական մեքենաները ` էլեկտրական վարորդով և էլեկտրական ուղևորով, իսկ մայթերին` անշտապ էլեկտրական ռոբոտներն ու նույնքան անշտապ ու անհոգ էլեկտրական հոլագրամաները: Ու ողջ այս էլեկտրական շարժումը լուսավորվում էր էլեկտրական ջահերով, պոստեռներով, լուսարձակներով, հսկայական մոնիտորներով ու գովազդային կիլոմտրանոց էկրան-ժապավեններով: Ու միայն առանձնակի հզոր էլեկտրական տատանումների ժամանակ կարող էին երևալ բարձր լարման աշտարակների միջև փայլատակող կայծակները: Դրանց վրա ուշադրություն  էր դարձնում միայն մեկ հոգի` Կարպ Պալյանը` Երևան-Ստոկհոլմ գնացքի միակ ուղևորը մարդկային մարմնով:

Կարպն իրեն պահում էր հանգիստ, սակայն լայնեզր գլխարկի ծայրերին կուտակվող ստատիկ էներգիայի փայլերը, փոքրիկ կայծակներն ու կայծերը մատնում էին նրա հոգեկան լարվածությունը: Արդեն վաղուց էր հայտնի, որ էմոցիանալ պոռթկումները վերածվում են հրավառության, այդ պատճառով էլ Կարպ Պալյանն ընդունել էր հանգստացնող միջոցներ և ինքն էլ փորձում էր հանգստությամբ ներշնչվել:

Ամեն ինչին գումարվում էին նաև վագոնի մյուս ուղևորները: Դրանք բոլորը ռոբոտներ էին, որոնք ինչ-որ կարևոր հանձնարարություններով շտապում էին հազարավոր կիլոմետրեր հեռու: Հենց ռոբոտներից դժվար էր ենթադրել, որ շտապում են. դրանք միշտ հանգիստ են ու անհույզ: Շտապում էին նրանց ուղարկողները, որովհետև ընտրել էին ամենաճեպընթաց գնացքը ողջ աշխարհում: Երկու հարյուր մետրանոց երկաթե օձը շարժվում էր մոտ հազար կիլոմտր ժամ արագությամբ: Հնարավոր դարձնելով մի քանի ժամում ոչ միայն Ստոկհոլմ, այլ թեկուզ Պեկին կամ Կամչատկա հասնելը:

Կարպ Պալյանը նայում էր բոլոր այդ ռոբոտներին ու հիասթափվում: Տաս տարի ոչ մի կենդանի մարդ չտեսնելուց հետո նա հույս ուներ հանդիպել գոնե մեկին, սակայն ամենուր հանդիպում էր միայն ռոբոտների և հոլոգրամաների: Կարպն ընդհանրապես կասկածում էր, կան արդյոք ռոբոտների տերերը թե ոչ, ի՞նչ են նրանք անում, ողջ են, թե տրվել են էմոցիաներին ու զոհվել սեփական կայծակներից: Ինքն ուներ շատ բաներ պատմելու, շատ բան կիսվելո: Նա հայտնվել էր այդ գնացքում խիստ անհրաժեշտ գործով ոև ուզում էր պատմել դրա մասին: Պետք էր նրան մեկը, ով հետ կպահեր, կամ էլ կքաջալերեր

«Մի՞թե կարելի սպանություն կատարել առանց խորհրդակցելու,-մտածում էր նա»:

Նա ստիպում էր իրեն չտրվել մտքերին, քանի որ ուժեղ հուզումներն ավելի վտանգավոր կդարձնեին գլխի շուրջ պտտվող կայծակները: Գրպանում նա սեղմում էր փոքրիկ չիպը: Նրա մտքերն այդ չիպի շուրջն էին, իսկ սիրտը թրթռում էր չիպի հետ մատների շփումից:

Գնացքն ասես անընդհատ արագանում էր: Եկավ պահ, երբ Կարպին թվաց, թե այն կթռչի: Այն տանում էր Կարպին մի տեղ, որտեղ նա եղել էր տաս տարի առաջ: Այն ժամանակ նա ստեղծել էր իր ամենակատարյալ ծրագիրը: Իսկ հիմա հոգին նրա դատարկ էր ու սևացած: Իսկ սիրտը պետք է դառնար կոտրված ու քարացած: Նա կնքել էր այդ ծրագիրն Իլատա: Նա սիրել էր այդ ծրագիրն իր ողջ սրտով և հիմա եկել էր նրանից հրաժարվելու ժամանակը:

SCS սերվերը գտմվում էր Ստոկհոլմից դուրս: Տաքսին հասցրեց նրան մինչև դարպասների մոտ: Կարպը կարգադրեց ռոբոտ վարորդին սպասել նրան հարյուր մետր հեռու:

Գիշերային երկնքում շողշողում էր Լուսինը, որն այնքան էր հագեցել էլեկտրական լուսավորությամբ, որ օգտագործվում էր նաև որպես գովազդային միջոց: Պարզվել էր որ գաղութ-քաղաքները նրա վրա կառուցվել են այնպիսի դասավորվածությամբ, որպեսզի նրանց գիշերային լուսավորությունը երկրի վրայից կարդացվի: Ու հիմա Կարպը նկատեց, որ իրոք ճանաչում է ըմպելիք արտադրող ընկերություններից մեկի լոգոն:

-Ու՞մ համար, երբ բոլորը ցանցում են…-,ասաց ինքն իրեն Կարպը:

Նա ներս մտավ հանգիստ: Ձեռքերը դեռ չէին մոռացել, թե ինչպես են բացվում SCS-ի բարդ դռները: Միջանցնքները լուսավորված էին: Ժամանակ առ ժամանակ նա ցույց էր տալիս հանդիպած ռոբոտներին իր վաղեմի անցաքարտը և շարժվում առաջ` դեպի սերվերի սուրբ խորանը: Նա ոտքերը երկար քայլելուց հոգնել էին և ցավում էին: Շունչը կտրվում էր: Լայնեզր գլխարկի ծայրերին չէին դադարում փայլփլել փոքրիկ կայծակները: Կարպ Պալյանը զգում էր նրանցից առաջացող օզոնը: Այն վառում էր քթաթաղանթներն ու թարմացնում նրան:

Սերվերին հասնելով` նա հանեց գրպանից փոքրիկ չիպը: Միացրեց այն սերվերին ու անցավ մոնիտորներից մեկի մոտ` բեռնելու իր ստեղծած ծրագրերից ամենակործանարարը:

Կույր վստահությունից բացի, նրա գլխում միայն խուլ տագնապն էր:

Վերադարձել էր հաջորդ օրն առավոտյան: Նրան տանջում էին հոգնածությունը, սովածությունն ու կարոտը: Վերջինս էլ ստիպել էր նրան առանց հանվելու և նախաճաշելու` միացնել նեյրոհամակարգիչն ու ընկղմվել վիրտուալ ցանցի մեջ: Նա կարոտից դողում էր: Անցնելով բոլոր հաստատող ծածկաբառերն ու հաղթահարելով ամենաբազմազան սպամը, նա սկսեց որոնումը: Իլատան սովորաբար սպասում էր նրան վիրտուալ կինոդարանում: Այնտեղ նա չկար: Կարպը սկսեց անցնել բոլոր այն կայքերով, որտեղ նրանք սիրում էին լինել միասին: Կարոտը խլացրել էր նրա բանականությունը: Նա կարող էր երդվել, որ չի եղել Ստոկհոլմում ու չի բեռնել ոչ մի վիրուսային ծրագիր:

-Չէ…չէ, չէ՜,-լսվում էր նրա սենյակում,-չէ, չէ…

Իլատան չկար: Չէր էլ լինելու:

Նա դուրս եկավ նոյրոհամակարգչից: Նրա գլխի շուրջ միանգամից փոքրիկ կայծակներ երևացին: Սենյակը լսվեց օզոնով:

-Չէ՜:

Կայծակներն ուժեղանում էին: Կարպը վազում էր սենյակի մեջ:

«Կհասցնեմ, ամեն ինչ նորմալ է, ես կհասցնեմ հետ գնալ, պետք է նորից հետ բեռնել նրան, ես չեմ կարող, ես չեմ կարող առանց նրա, ինչ սխալ արեցի ես, ախր ոնց զրոյացրեցի նրան…կհասցնեմ»:

Նա բացեց դարակներից մեկը: Ման եկավ ու գտավ սև ու բարակ մի չիպ:

-Հե՜տ, հե՜տ, կհասցնեմ:

Կայծակներն ավելի ու ավելի էին մեծանում նրա գլխի շուրջ Դռան մոտ հասնելիս գանգն այլևս չդիմացավ հոսանքի ճնշմանը:

Քսան րոպե անց հայտնված սանիտար ռոբոտները հանեցին Կարպ Պալյանի մարմինը` անշտամ հավաքելով նրա ցրված ուղեղը մաքուր հատակից: Նրանց մոտ դա արդեն 74-րդ դեպքն էր այդ օրվա մեջ: