Լիրիկական ակումբ

Ամեն պոետ ունենում է միջինը երեք մետր քառակուսի` ստեղծագործելու համար:

***

Կտրվածքներն անում են ուսերի, վզի և ազդրերի վրա: Մաշկը ձեռքերի վրայից հանում են ձեռնոցի նման, ոտքերից` գուլպաների նման, գլխից` գլխարկի նման: Օգնում են հատուկ փոքրիկ դանակներով: Մկանային հյուսվածքներից մաշկը պոկվում է դժվարությամբ, կարիք է լինում տեղ-տեղ կտրել միացնող հանգույցները դանակով: Մաշկի հետ երբեմն պոկվում են նաև ճարպային գոյացությունները, երբեմն նկատվում են թարախագնդեր` դա այնքան լավ է արտացոլում տվյալ անձի առողջական վիճակը: Քերթվողը սովորաբար կորցնում է գիտակցությունն առաջին «կտորի» հանման ժամանակ: Երբ նրա ուսերից սկսում են ներքև քաշել իր մաշկը, նա սկսում է գոռալ մորթվող խոզի նման, բռավել ու աղերսել, իսկ հետո կորցնում է ուշքը: Գլխի մաշկը հանում են ոտքերն ու ձեռքերը մորթազերծ անելուց հետո: Գլխի մաշկը հանելու ընթացքում նա արդեն մահացած է լինում:

***

Ակումբում կախված է ցուցանակը` երեկոյան ժամը 21-ին լինելու է լիրիկական մենամարտ բանաստեղծներ Էմանուիլ Շահունցի և Արամազդ Արայի միջև: Ներքևում` փայտե տախտակի վրա տրված էր համառոտ նկարագրությունը` « Էմանուիլ Շահունցը խիստ հանգի և ռիթմի վարպետ է, երկաթե մտքի ու ռացիոնալ մտածողության կրող: Արամազդ Արան արևելյան տիպի պոետ է, նա գովերգում է պահը, խորանում է պահի մեջ ու հավերժացնում այն»: Լիրիկական մենամարտը կլինի Վերջին Մակերեսի գրառման իրավունքի համար, հաղթողը պետք է արդարացնի իր ընտրած գիծը: Հաղթող կճանաչվի երեք անպատասխան խոսք  մատուցածը: Պարտվողը կզրկվի իր գրական ժառանգությունից»:

Առաջին հյուրերը սկսեցին ժամանել դեռ 20:00-ից: Դրանք ակումբի պատվավոր անդամներն էին, որոնց դեմքերը միշտ ծածկված էին լինում դիմակներով: Դիմակները հանում էին միայն ակումբի տարածքում: Նրանց դեմքերը վաղուց անճանաչելի էին դարձել, սակայն հեշտ էր ճանաչել նրանց իրենց ձեռագրերով: Դրանք մեծագույն պոետներն էին, որոնք էլ հիմնել էին Լիրիկական ակումբը: Եթե մերկացված լինեին նրանց ոտքերը, հնարավոր կլիներ տեսնել, թե ով ինչ քնարերգություն է նախընտրում ամենից շատ ու ինչի վրա է «կանգանած» գրական դաշտում:Ոմանց մոտ դա սիրային բանաստեղծություն է, ոմանց մոտ հայրենիքի գովքն է, ոմանց մոտ էպիկական պոեմները: Կան այնպիսիները, որոնք նախընտրել են գոտական մռայլ ստվերներն ու իրենց ողջ մակերեսը նվիրել խավարի գեղագիտությանը: Ոտքերը կրում են այն պոեզիան, որը հիմքն է տվյալ անձի: Հետո արդեն ըստ անցած ուղու և ապրած կյանքի բարձրանում են տողերը մարմնի այլ մասերով, հասնում վզին, հետո տեղ գտնում այտերի, ճակատի և նույնիսկ քթի վրա: Մեծագույնը բոլոր պոետներից, մեծագույնն էր բառի բուն իմաստով: Նա հսկա էր ինչպես սումոյի մարտիկը: Նա մի քանի անգամ խոշոր էր բոլոր մյուսներից ու նրա գրական ժառանգությունն էլ ավելի ծավալուն էր:

Ժամանել էր նաև ակումբի վստահված նկարիչը, ով պետք է գրի առներ Վերջին Մակերեսի տողերը: Նա բերել էր իր հատուկ թանաքները ոսկյա սրվակի մեջ ու սպասում էր մենամարտի ավարտին:

Շահունցն ու Արամազդը կանգնած էին դեմ դիմաց: Նրանց շուրջը բանաստեղծների օղակն էր: Բանաստեղծները լուռ էին և կենտրոնացած. նրանք որոշելու էին մենամարտի հաղթողին: Շահունցն ու Արամազդը մերկ էին: Նրանք կարող էին կարդալ միմիանց  բանաստեղծությունները, նրանց առջև բաց էին նույնիսկ ամենանվիրական դաջվածքները: Շահունցի մոտ դաջվածքներից ազատ էր միայն ճակատը, իսկ Արամազդի մոտ քիթը: Վերջին Մակերեսը լրացնելու իրավունք ձեռք բերելու համար էին նրանք մասնակցում այդ ծիսական մենամարտին: Սրահը, որտեղ նրանք հավաքված էին, լուսավորված էր սովորական լամպերով: Լամպերի դեղնավուն լույսը խտացնում էր բոլոր գույներն, ավելի խորդհրդավոր դարձնում ծեսը:

Բանաստեղծներից մեծագույնն ու խոշորագույնը նետեց մետաղադրամը` որոշելով թե ով է առաջինը սկսելու իր խոսքը: Վիճակն ընկավ Շահունցին: Շահունցը ժպտաց ու ասաց հանգով.

Կանգնած եմ ես, ոտքերս սեր

Ամուր հենված հողին այս սև

Սև տարիներ պահից առաջ

Ես երգել եմ սիրո մի կանչ...

Արամազդը քմծիծաղ տվեց: Նրան հաճելի չէր մրցակցի հասարակ խոսքը: Նա ասաց այսպես.

Հազար պոետ է կանգնած հիմա

Մենամարտի օրն է այսօր:

Ես ցնծում եմ արդեն:

Շահունցը շարունակեց իր խոսքը:

Ես թողել եմ ճակատը իմ

Իմ ճակատը պիտի ասի

Իմ ճակատը պիտի պատմի,

Ու ճակատիս գիրը վկա

Ես կմեռնեմ բառից քո տկար...

Արամազդ`

Բթության փայլ

Բանաստեղծների օղակի մեջ լսվեցին հավանության ձայներ: Արամազդի դիպուկ ու կարճ արտահայտությունները սիրված էին շատերի կողմից:

Շահունց`

Տեսեք սրան, էս վարպետին

Միտքդ կարճ է, բառերդ` շեղ

Չես կապում դու սիրտ և սեր

Չես ասում դու և ոչ մի բան

Չկա քո մեջ ստեզխագործ ԲԱՆ:

Արամազդ`

Խխունջը գիտի թռչելու մասին

Խխունջը տեսել է երեկ մի թռչուն...

***

Մարմնի մաշկը դուրս է գալիս համեմատաբար հանգիստ: Դժվարություն են կազմում թերևս սեռական օրգանները: Դրանց վրայից մաշկը հանելու համար պետք է լինում երբեմն քրտնել` այդքան մարնամասն ու նյարդային աշխատանք է դա:

Մարմնի վրայից մաշկը պոկելու համար կտրվածք են անում մեջքից`ողնաշարի վրայով: Հետո նույն փոքրիկ դանակի օգնությամբ հանում են այն ամբողջովին: Կտրվածքը կրծքից անելու դեպքում մաշկը դուրս կգար վերնաշապիկի նման, սակայն կրծքի վրա կտրվածք անելը նպատակահարմար չէ: Լավագույն տողերը սովորաբար լինում են հենց այնտեղ, ու ափսոս է նույնիսկ մեկ տառ վնասելը:

***

 Շահունցը մի քանի քայլ կատարեց ու հայտնվեց Արամազդի դիմաց: Այժմ նրանք կարող էին լսել միմյանց շնչառությունը: Շահունցի ճակատն ազատ էր դաջվածքներից,իսկ Արամազդի ճակատին գրված էր`

« Լուսինը հարյուր ու միլիոն տարի

Արծաթ գույնը հարյուր ու միլիոն տարի

Ես մի կետ եմ, ես մի ցող եմ տերևի վրա»

Շահունցի քթին մեկ տարի առաջ գրված տողերն էին`

« Ինչն է քաշում, ինչն է տանում պոետին

Բույրն է նրա սիրելիի…»

Մեկ տարի առաջ Շահունցը չէր խնայել իր քիթն ու նույնիսկ տեղ էր հատկացրել բազմակետերի համար, ինչն իրոք շքեղություն էր:

Երկու պոետները կանգնած էին դեմ դիմաց:Նրանց կատաղած աչքերը չորացնում էին իրար: Նրանց ատամները պատրաստ էին պատռել կոկորդները, կռծել շնչափողն ու խմել հակառակորդի արյունը: Շահունցը բարձրացրեց ձեռքը.

Ես տեսնում եմ, դու շուն տգետ,

Չես հասկանում որ այս պահից

Գործ կունենաս բազուկիս հետ:

Շահունցն իջեցրեց ձեռքն Արամազդի ծնոտին: Հարվածը ծանր և յուղալի ստացվեց: Արամազդի աչքերից կայծեր թռան: Նա երերաց ու նահանջեց, բայց չընկավ:

Մեկ-երկու րոպե անց այսպես խոսեց.

Ծանր հարված, ամուր ոսկոր

Անհուն դարեր, մսրա բուրգեր:

Արամազդը թափ տվեց իրեն այս բառերից հետո ու գոռաց: Նրա ճիչը շփոթեցրեց ոչ միայն Շահունցին, այլև ներկա գտնվողներին: Նրանք ավելի շփոթվեցին, երբ Արամազդը, թափ հավաքելով վազեց ու ողջ ուժով գլխով հարվածեց Շահունցի փորին: Շահունցը կծկվեց եւ սկսեց խեղդվել:

Արամազդն ասաց.

Ջրի հատակին վերջին անգամ

Լուսն էր տեսնում մեռնող ձուկը:

Րոպեն է եկել:

Շահունցը փորձում էր քաշել շունչը, փորձում էր մի բան ասել, բայց շատ ուժեղ էր հարվածը: Նա ոչ մի կերպ չէր կարողանում գոնե մեկ ձայն հանել:

Իսկ Արամազդը հասցնում էր արդեն իր վերջին հարվածը.

Թեյնիկի մեջ եռում է ջուրը,

Բաժակները սպասում են նրան:

Ես հաղթում եմ մենամարտը:

Բոլորը ծափ տվեցին: Բանաստեղծներից մեծագույնն ու ամենախոշորն ասեց.

-Մեր ակումբի օրենքներով, եթե մենամարտողներից մեկը չի պատասխանում միանգամից երեք խոսքի, ինքստինքյան պարտվում է: Այսօր սակայն, նշանավոր է, քանի որ վճռվում է գրական ժառանգության հարցը: Ու հաղթողի իրավունքով, Արամազդ Արան այսօր կստանա այն ամենն,  ինչ ստեղծել է Էմանուիլ Շահունցը:

Բոլորը ծափ տվեցին ու շնորհավորեցին Արամազդին: Նրա անդամը հրճվանքից արթնացել էր ու այժմ կարելի էր կարդալ նրա վրա գրված տողերը`

«Միշտ քնած է իմաստունը

միշտ հանգիստ է իմաստունը

բայց երբ հանկարծ նա զարթնի

կգան բոլոր կողմերից` համբուրելու համար

իմաստունին քնած»:

Շահունցը լացում էր: Շահունցը չգիտեր, թե ինչու այդպես ստացվեց: Շահունցն անիծում էր իրեն` շնչել չկարողանալու համար:

Նրան պառկեցրեցին հատուկ տախտակների վրա: Մի պահ փորձեց դիմադրել, բայց թողեց: Սուր, փոքրիկ դանակը կատարեց առաջին կտրվածքները` ուսերի, ազդրերի ու վզի վրա: Քիչ անց լսվեց Էմանուիլ Շահենցի ոռնոցը:

Նրա մաշկը` ողջ նրա գրական ժառանգությունը, դրեցին հատուկ սպիրտային լուծույթի մեջ ու տվեցին Արամազդ Արային: Դա նրա ապագա հավաքածույի առաջին նմուշն էր:Արամազդ Արան դասվեց Քերթողների շարքին ու իրավունք ստացավ կոչվել «Մեծ»: Շահունցի մարմինը բաժանեցին կտորների ու ցրեցին ողջ քաղաքով մեկ` ի ուրախություն անտեր շների:

***

Մաշկի պատվաստումների ժամանակ օգտագործում են հետաքրքիր մի տեխնոլոգիա: Հատուկ ասեղների միջոցով մարդու մաշկը կարող է մեծացնել իր մակերեսը մռտ տաս անգամ: Մաշկը ասես բաժանում են մանր թելերի, որոնք հետո վերածվում են լիարժեք միասնական հյուսվածքի: Այդպես օրինակ` մեկ սանտիմետր քառակուսի մաշկը կարող է նման դեպքում փոխարինել մոտ 10 սանտիմետր քառակուսի վնասված հատված:

Միջին մարդու մաշկի մակերեսը երեք քառակուսի մետր է: Դժվար է պատկերացնել, որ այն կարող է ձգվել ու հասնել եռեսունի: Բայց դա այդպես է: