Գծեր Շեղողը

Նայում է ժամացույցին: 11:49: Հանդիպումը սկսվելու է ուղիղ կեսօրին...ուշանալու է: Նրա սպիտակ շապիկը, խնամքով դասավորված թղթապանակը, փայլուն կոշիկները...Այս տեսակին ճանաչում եմ ու սիրում եմ նայել նրանց, երբ ընկած են լինում հսկայական խցանման մեջ, կարևոր հանդիպումից ուղիղ իննը րոպե առաջ: Ի՞նչ կանի նա:

-Կես ժամից հազիվ դուրս գանք էս խաչմերուկից, բայց հլը դուրս նայեք, իրարանցում ա, ամեն ինչ կանգնած, ախր գլխավոր պողոտայով պլստալու ձև չկա, ասում են պատվիրակություն ա եկել, հետիոտներին էլ չեն թողնում մայթ դուրս գալ,-ասում է տաքսիստը:

Նրա ճակատին նկատվում են քրտինքի կաթիլներ: Հետիոտներին չեն թողնում դուրս գալ...Իր հանդիպան վայր հասնելու համար պետք է անցնի գլխավոր պողոտայով, ինչ գնով ուզում է լինի, ուղիղ ութ րոպեից պետք է լինել տեղում: Ձեռքը մտցնում է գրպանը, շոյում-հանում է հինգհազարանոց թղթադրամը:

-Արագ, խնդրում եմ,-ասում է:

-Դուք ինձ ձեռք եք առնու՞մ,-աչքերն է չռում տաքսիստը,-չե՞ք տեսնում, որ խցանում ա, ասում եմ՝ փակ են բոլոր ճանաարհները: Ելք չկա:

Ելք չկա, ելք չկա, ելք չկա:

-Չնայած, կարելի ա անցնել ստորգետնյա ուղիով: Էնտեղ միայն մալուխներ են, առնետներ ու փտած սարդոստայներ: Հորեղբայրս շինարար ա եղել էս փողոցի կառուցման ժամանակ ու հաճախ էր պատմում, որ էստեղ ստորգետնյա  թունելներ կան՝ հենց փողոցների տակով, այսինքն եթե կարողանաք իջնել ցած, հասնել մինչև խաչմերուկ, թեքվել աջ, քայլել մի երեսուն մետր, կհասնեք ձեր ուզած հասցեի մոտ,-ասում է տաքսիտը՝ կարծես թե դիտմամբ հանգստացնելով ձայնը, այնքան հանգստացնելով, որ թվում է՝ հիպնոս է պատրաստվում անել:

Նա նայում է ժամացույցին: 11: 53: Յոթ րոպե:

-Ստորգետնյա մուտքը հեն ա,-ցույց է տալիս տաքսիստը հանդիպակած երթուղու կանգնած մեքենաներից մեկի դիմաց: Ասֆալտի վրա չուգունե կափարիչն  է:

11:54:

Ելք չկա: Տաքսիստը վերցնում է թղթադրամը, դնում գրպանը, հանում մյուս գրպանից հազարանոցներն ու հաշվում չորս հատ:

-Սա ձեր մանրը,-ասում է նա,-բարի ճանապարհ:

Այլևս ելք չկա: Փայլուն կոշիկները, խնամքով դասավորված թղթապանակը, սպիտակ  շապիկը դուրս են գալիս տաքսիից, անցնում լռված-կանգնած մեքենաների արանքով:

 Հասնելով չուգունե կափարիչին երկմտում է մի պահ: Նայում շուրջը: Մեքենաներից իրեն են հետևում որոշ հետաքրքրասերների զարմացած հայացքները: Կռանում-քաշում-բացում է կափարիչը: Նայում է ներս: Մութ, խոնավ ու գարշելի է: Լսվում են փտած սարդոստայների նվվոցը, առնետների ծվծվոցն ու մալուխների խուլ տզզոցը... Սպիտակ շապիկը, խնամքով դասավորված թղթապանակն ու փայլուն կոշիկները հերթով փայլում են արևի տակ ու կորում ստորգետնյա խավարում: Լռված-կանգնած մեքենաներից նայում են որոշ հետաքրքրասերների հիացած դեմքերը:

11: 59: Գործարար կենտրոնի պահակը լսում է տարօրինակ ձայներ հետնամուտքից: Վերցնում է մահակն ու քայլում ձայնի հետևից: Ձայնը ճանկռում է դուռն ու խնդրում ներս թողնել իրեն: Պահակը բացում է դուռը: Մահակը ձեռքում ամուր սեղմած-պահած: Փայլուն կոշիկներ, խնամքով դասավորված թղթապանակ և սպիտակ շապիկ, շապիկի վրա՝ ձախ թևքի մոտ, մրոտ լաքա:

Ինձ ասում են նկարիչ: Կամ ասում են գծերը շեղող...

Չնայած, ինձ ոչ ոք ոչ մի բան էլ չի ասում: Ես չափից դուրս ծեր ու միայնակ եմ, որպեսզի մեկն ու մեկն իմ անունը տա: Ես ուղղակի տեսնում եմ կյանքի գծերն ու հետևում դրանց: Գծերի մասին էլ չգիտեք, իհարկե...դրանց մասին քչերը գիտեն, էհ, որտեղից իմանան, եթե չեն տեսել ոչ մի անգամ: Իմ ծանոթներից միայն ես եմ, որ տեսնում եմ այդ գծերը, ինձ էլ ոչ ոք չի հիշում...բայց որ հիշեին, ինձ կասեին Գծեր Շեղող: Լավ է հնչում: Այս քաղաքում լավ կհնչեր: Կտրուկ է, ազդեցիկ է, կոպիտ է, բայց խորհրդավոր: Հենց այս քաղաքի պես: Լավ  է հնչում:

Ես եմ նկարիչը, որ շեղում եմ գծերը...

Հարցնում եք՝ ի՞նչ ասել է՝ գծերը շեղել:

Իսկ դուք մտածե՞լ եք, որ ապրում եք նախապես  գծված  գծերով: Մտածել եք, ինչ կլիներ ձեզ հետ, եթե մի օր տուն գնայիք ոչ թե սովորական ճանապարհով՝ այլ անցնելով հարևան թաղով...

Ես եմ, որ շեղում եմ գծերը: Ես Գծերը Շեղողն եմ:

Նայում-տեսնում-զմայլվում եմ նրանով: Դիակիզարանի խցի առջև կանգնած: Կուրծքը փարթամ, ակնոցները՝ սիրուն քթին, երկար մազերը՝ ուսերին սեգ: Եկել-հասել է ամենապատասխանատու մասին:

-Հիմա պետք է փակել խցի դուռը՝ ուշադիր հետևելով, որ փակվի հերմետիկ: Կրակը միացնելուց հետո խցում միանգամից երեք հազար աստիճան է լինում: Կհալացնի-կտանի ցանկացած բան, իսկ եթե դուռը լավ փակ չլինի...

Աղջիկը լսում է մեծ աչքերն ակնոցների հետևից թարթելով: Դեմքը կենտրոնացած է ինչպես պետական քննության ժամանակ:

-Դե եթե լավ ես փակել, սեղմիր կոճակը,-ասում է փորձառու Անուբիսը,-ճամփու դիր նրան:

Աղջիկը նայում է խցի մեջ՝ հաստ ապակու հետևից: Աչքերը թարթում են ակնոցների հետևից: Նայում է դիակին՝ կյանքի հետևից: Սեղմում է կոճակը:

Սեղմում է կոճակը:

Սեղմում է կոճակը...

Կրակ չկա:

-Այսպես լինում է,-ասում է Անուբիսը,-էնտեղ լարը պետք է միացում տա, կայծ հանի, բոցը ելնի...պետք է ստուգել լարի վիճակը:

Աղջիկը բացում է խցի դուռը, քաշում-հանում դիակով սկուտեղը, նայում ներս:

-Եթե մի քիչ նիհար լինեի, կմտնեի-կտեսնեի-կսարքեի,-ասում է Անուբիսը:

Աղջիկը նայում է մեծ աչքերով՝ ակնոցների հետևից:

-Որ դու մտնես կկարողանաս, տես, որ լարի ծայրը հասնի գազով խողովակին: Մի՛ վախեցիր,-ժպտում է Անուբիսը,-մեզ մոտ վառում են միայն դիակներին:

Աղջիկը հանում է ակնոցները: Խցի սառը մետաղյա պատերը ձգում են նրան: Վերջում երևում է հիշված լարը: Աչքով է անում գազի խողովակը:

-Տես ինչ հեռու են իրարից,-ասում է Անուբիսը:

Ճիշտ որ, հեռու են:

Աղջիկը մտնում է խցի մեջ: Առաջ է շարժվում չորեքթաթ: Խցի սառը մետաղյա պատերը գրկում են նրան: Խցի դուռը փակվում է: Սառը մետաղյա պատերը սեղմվում են աքցանի պես: Դուռը բացվում է: Անուբիսը ծիծաղում է:

-Կատակ են անում, մի՛ վախեցիր:

Աղջիկը հասնում է լարին: Առաջ է քաշում: Այնպես, որ ծայրը հասնի գազի խողովակին:

Հետ է գալիս խեցգետնի պես: Հետ-հետ սողում դուրս է գալիս:

-Ոնց-որ նոր ծնված լինես, չէ՞,-ժպտում է Անուբիսը:

Դիակով սկուտեղը մտցնում է խցի մեջ:

-Դուռը պինդ փակի՛ր: Կոճակը սեղմի՛ր:

Աղջիկը թարթում է աչքերը ակնոցների հետևից, սեղմում կոճակը: Բոցը կուլ է տալիս դիակը սկուտեղի հետ միասին: Խցի սառը պատերը շիկանում են: Դիակի ծուխը վեր է գալարվում դիակիզարանի բարձր ծխնելույզից: 

Աղջկա քթում մնում է սաղը մետաղյա պատերի յուրօրինակ հոտը:

Ես եմ Գծեր Շեղողն, ու ոչ ոք չի դիմում ինձ այդպես, քանզի ես եմ միակը և հին եմ այնքան, որ չկա ինձ պես երկրորդը...

Պետք է ներողամիտ լինեք պաթոսիս համար: Դա է հիվանդությունը բոլոր միայնակ հոգիների:  Ես եմ, որ շեղում եմ գծերը...ուղղակի իմացեք դա: Դուք չգիտեք ձեր սեփական գծերի մասին ու չգիտեք, թե ինչպիսինն է դիակիզարանների հոտը, բայց դա չի նշանակում, որ դուք չունեք գծեր ու չեք կարող հայտնվել հարևան թաղում, թագավորական պալատում, դիակիզարանում կամ նվվացող սարդոստայնում: Չգիտեք, քանզի միայն ես եմ այն, ով տեսնում-շեղում է գծերն ու նկարում: Ես եմ նկարիչը, որ դնում եմ նոր շտրիխն ու դարձնում ձեզ ուրիշ...ես եմ Գծեր Շեղողը:

Նայում են երկինք: Ամպերը գորշ են, ինչպես Պոմպեյի վերջին օրը: Ջրի մասնիկները գրկում են իրար ու թռչում ցած՝ զովացնելու մարդկանց աշխարհը: Քրտնած շապիկը, դատարկ թղթապանակն ու փոշոտ կոշիկները: Նա ժպտում է: Կուրծքը փարթամ, ակնոցները սիրուն քթին, մազերը թաց ուսերին կպած՝ կանգնած է: Մատները մեղմ դիպչում են իրար:

-Հիմա ուժեղ անձրև կգա,-ասում է աղջիկը: 

Մատները մեղմ հյուսվում են իրար, մեծ բռունցք դառնում:

-Գնանք էստեղից,-ասում է նա: Աղջիկը վազում է նրա հետևից: Նա քայլում է չափից շատ արագ:

Կտրում անցնում է երկու փողոց:

-Էստեղ,-ասում է նա: Փոշոտ կոշիկները ցատկում են ջրափոսերի վրայով, կանգ առնում: Ամուր ձեռքերը  բռնում անց են կացնում աղջկա փոքրիկ մարմինը:

-Էստեղ մի բակ կա,-փոշոտ կոշիկները շտապում են: Ամպերը գոռում են: -թանձր-ծանր կախված են շենքերի վրա:

-Էստեղ հիմա արև կլինի,-փոշոտ կոշիկները թեքվում են դեպի բակը: Անցնում են դարանով ու մտնում ներս: Աղջկա  մեծ աչքերը թարթում են ակնոցի հետևից: Ջրի մեծ կաթիլ ընկնում է ակնոցի վրա: Պատկերը լղոզվում է:

-Էստեղ էլ անձրև չի գա,-ասում են թաց շապիկը, դատարկ թղթապանակն ու փաշոտ կոշիկները:

Աղջիկը նայում-հարցնում-ժպտում է իր աչքերով՝ թաց ակնոցի հետևից:

Ես եմ, որ շեղում եմ գծերը: Գծեր Շեղողն եմ ես, որ կասեմ ձեզ հիմա այն, ինչ գիտեք բոլորդ, բայց չի գիտակցում ձեզնից ոչ ոք: Այդ ես եմ, որ տեսնում եմ գծերն ու շեղում եմ դրանք, բայց այդ դուք եք, որ սահում եք ձեր գծերով ու զգում ընթացքը ձեր կյանքի: Ու կասեմ մի բան, որ թե լսեք, կանեք դա միշտ ու ամեն օր, մի հոգի շատ, իսկ մյուսը քիչ, գծերը ձեր շեղել-բեկել կսովորեք դուք մի օր: Ու դա որ լինի, միշտ իմացեք՝մի վախեցեք, եթե կա ճար, մտեք վստահ որջը բազում գաղտնիքների՝ թեքվելով ձեր հին ճամփեքից՝ թեկուզ և մեն մի րոպեով: