Անցել է արդեն երեսուն տարի այն անհոգ օրերից, երբ Սեմ Ագրեսյանը որսում էր տարբեր թևավոր միջատների, տանում դրանք տուն և կատարում իր փորձերը: Անսահման հրճվանքով նա հետևում էր միջատների վարքագծի փոփոխություններին, երբ պոկում էր նրաց թևերն ու դարձնում նրանց սովորական մրջյուններ: Նախկինում քամու արագությամբ ճախրող էակները դառնում էին անպաշտպան սողուններ՝ կորցնելով իրենց թևերը:Երեսուն տարի անց նա կրում է ոսկեզօծ ակնոցներ, սպիտակ օձիքով շապիկ, իսկ սաթի պես սև, փայլուն մազերը սանրված են հետ՝ ի ցույց դնելով լայն ճակատը՝ արտասովոր մտավոր ունակությունների վկայությունը: Նրա հմայիչ ժպիտը մեղմացնում է հայացքի ընդհանուր լարվածությունը և թաքցնում նրա հուզմունքը:
-Կարևորն այստեղ այսպես կոչված "վանդակային պայմաններն են",-ասում է սպիտակ խալաթավորներից մեկը՝ դոկտոր Գալենցը:
-Դե սկսեք վերջապես,-անհամբեր ասում է Ագրեսյանը՝ պահպանելով, սակայն, ժպիտը:
Սպիտակ խալաթավորները գործի են անցնում: Մի քանիսը ներս են բերում վանդակը՝ ծածկված սպիտակ, ստերիլ սավանով: Մյուսները վանդակի մոտ տեղադրում են չափող սկաներներն ու անալիտիկ սենսորները:
-Ամեն ինչ պատրաստ է՞,-հարցնում է Գալենցը:
Գլխով են անում՝ պատրաստ է:
-Հանել սավանն ու հեռնալ վանդակի մոտից: Փորձը սկսված է:
Բոլորը կանգնած են ապակե պատի հետևում: Սեմ Ագրեսյանի աջ կողմում նյարդային ծխում է Գալենցը, ձախ կողմում միշտ խոժոռ Օգանեսովն է: Նրա ձեռքին թղթապանակն է, որի պարունակության մասին այդպես էլ չի հասցնում ասել Ագրեսյանին:
-Պարոն նախագահ, այստեղ ձեր ուզած տնտեսական ծրագրերն են,-նա բացում է թղթապանակը,-ահա, սրանք օդաչուների գործազրկության...
-Հետո, ոչ հիմա, հետո,-կասեցնում է Օգանեսովի խոսքը Սեմը,-հիմա նայում ենք այնտեղ:
Ապակե պատի մյուս կողմում վանդակն է: Սպիտակ սավանն այլևս չկա: Վանդակում թռչուն է: Նման է ագռավի:
-Ուշքի բերել,-կարգադրում է Գալենցը: Սպիտակ խալաթավորներից մեկը սեղմում է ապակե պատի տակ ձգվող երկար վահանակի կոճակներից մեկը: Լսվում է թսսոց: Ինչ-որ գազ է լցում սենյակում՝ ապակե պատից այն կողմ: Թռչունը բարձրացնում է գլուխը: Ագռավ է: Կասկածներ չկան:
-Ագռավների ընտրությունը պատահական չէ: Ամենատարածված թռչունն է մեր քաղաքում, ենթադրում եմ, որ նման է քաղաքի մյուս բնակիչներին,-ասում է Գալենցն ու նայում Ագրեսյանին գովասանք աղերսող ձայնով: Արժանանում է ոսկեզօծ ակնոցների թեթև փայլին, երբ վերջինս զուսպ շարժում է անում գլխով:
Ագռավը կռռում է: Փորձում է վեր կենալ: Չի ստացվում առաջին փորձից: Փորձում է կրկին: Հաջող: Ագռավը կանգնում է: Երևում են արյունոտ վերքեր մարմնի երկու կողմերում: Նա չունի թևեր: Ագռավը կռռում է:
Ապակու մյուս կողմում փայլում են Սեմ Ագրեսյանի աչքերը:
Թռչելու ցանկությունն անհաղթահարելի է: Էակ, ով երբևէ ճեղքել է օդային տարածությունը, զգացել քամու հանդիպակած ուժը, որսացել օդային ալիքներն ու վայելել ազատ տեղաշարժվելու հաճույքը, երբեք չի կարողանա մողանալ այդ զգացումները: Դա ցանկություն է, որը կենտրոնացված է մարմնի մեջ, ուղեղի մեջ, հոգու մեջ:
Ագռավը թափահարում է թևերը: Նրանք չկան: Նորից է փորձում: Նրանք չկան: Ագռավը սկսում է վազել: Փորձում է հավաքել արագություն և ցատկել: Ցատկը տևում է մինչև վանդակաճաղը: Սև, անթև մարմինը բութ թմփոցով ընկնում է հատակին; Թռչունը նորից է վեր կենում: Սկսում է կռռալ; Վազում է: Վազում է կռռալով: Բախվում վանդակաճաղերին: Կտցահարում է դրանք: Կտցահարում է հատակը: Վազում է: Կռռում է...
-Ի՞նչ են ցույց տալաիս ձեր գործիքները,-հարցնում է Ագրեսյանը: Ուրիշ սենյակում են: Լույսը մեղմ է, հանգիստ: Գալենցը երջանիկ է: Նա ժանգլյորություն է անում թղթերով ու քարտերով: Պատրաստում է պատասխանը:
-...նախադրյալները կան, անհրաժեշտության դեպքում մենք կկարողանանք տապալել բոլոր չվերթները,-ասում է Օգանեսովը:
-Դրա մասին հետո,- ասում է Ագրեսյանը,-հիմա կարևոր են փորձի արդյունքները,-Գալենց, լսում ենք քեզ:
-Արդյունքներն իրոք տպավորիչ են: Նախ՝ չափիչների տվյալները զարմամնալի են: Քիմիական ռեակցիաները, որ տեղի են ունենում թռչունի գլխում, անկրկնելի են: Այսպիսի բալանսի...դիսբալանսի հնարավոր չէր լինի հասնել սովորական պայմաններում: Ուղեղի հենց այս քիմիական բաղադրությունն է ագռավի ներկայիս վիճակի պատճառը:
Սեմ Ագրեսյանը դարձնում է հայացքը կողքի սեղանին դրված մարմնիկին: Ագռավն է: Սև, անթև; Նա սատկած չէ: Աչքերը բաց են: Շնչում է հազվադեպ, ինչը հատուկ չէ թռչուններին:
-Ես կանվանեի այս վիճակը՝ խորը զոմբիացում,-ասում է Գալենցը:
-Հետո՞,-հարցնում է Ագրեսյանը:
-Անալիտիկ սենսորները գնահատում են փորձի պարբերական հաջողությունը հակասական: Ես արդեն ասեցի, որ սա ընդամենը "վանդակային պայմաններ" էին: Չի կարելի ասել, թե ինչ կլինի բնական միջավայրում: Ամենայն հավանականությամբ ագռավը կփորձեր հարմարվել նոր իրավիճակին ու կյանքի համար պայքարելու բնազդը կսկսեր պահել նրան:
-Վանդակային պայմաններ մենք կստեղծենք,-մեջ է մտնում Օգանեսովը:
Սև մեքենան կանգնած է Սոցիալական Լաբորատորիայի շենքի դիմաց: Ծանր հորդառատ անձրևը ռիթմով թմբկահարում է զրահապատ մեքենայի պողպատին: Բազմած սեդանի հետևի նստարանին՝ Ագրեսյանն ուսումնասիրում է Օգանեսովի բերած թղթերը:
-Այսյ մեկն առավել հաջող սցենար է ինձ թվում,-ասում է նա՝ առանձնացնելով թղթերից մեկը:
-Հարկեր, թանկացումներ, վառելիքի մենաշնորհ և քաղաքական անկայունությու՞ն:
-Այո: Սա կլինի իդեալական վանդակ:
-Իսկ ինչ պետք է անենք օդանավակակյանը՞: Բա ինքնաթիռները՞:
Ագրեսյանը ժպտում է: Փայլում են ոսկեզօծ ակնոցները:
-Կառավարել անթև զոմբիներին չի նշանակում հրաժարվել սեփական թռիչքից,-ասում է նա ու կարգադրում վարորդին շարժվել: Ծանր անձրևն ակնթարթում ծածկում է ցամաքի փոքրիկ կտորը, որ մնացել էր մեքենայի տակ:
Սոցիալական Լաբորատորիայի շենքի լուսամուտից սև մի բան է ընկնում ու սկսում փախչել: Միաժամանակ բացվում են դռներն ու մի խումբ սպիտակ խալաթավորներ դուրս են գալիս շենքից ու վազում սև բանի հետևից՝ ցատկելով ջրափոսերի վրայով:
-Բռնեք այդ գրողի տարած հավին,-բղավում է նրանց հետևից Գալենցը:
No comments:
Post a Comment